Co robić aby w razie kryzysu utrzymać płynność finansową?
Specjaliści zauważają, że obecnie mamy do czynienia kryzysem wywołanym szokiem popytowym i podażowym. Ten pierwszy to efekt zamknięcia sklepów, ten drugi natomiast jest skutkiem zamknięcia przedsiębiorstw produkcyjnych i częściowego załamania się łańcucha dostaw. Z kryzysem zetknie się każdy. O utrzymanie płynności finansowej powinny dbać nie tylko firmy, ale i osoby fizyczne. Co robić, aby przetrwać trudne czasy?
Na czym polega płynność finansowa?
Ogólne pojęcie płynności finansowej dotyczy zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Dla podmiotów gospodarczych utrzymanie takiego stanu ma pierwszeństwo przed rentownością. Ich upadłość wynika nie z braku zysków, a z utraty płynności. Obecnie w nowej rzeczywistości prawnej po nowelizacji ustawy o prawie upadłościowym upadłość konsumencka może zostać ogłoszona w przypadku niewypłacalności konsumenta i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.1 Upadłość to jednak końcowy wynik braku płynności. Płynność finansowa firmy jest kształtowana przez czynniki takie jak:
- struktura aktywów bieżących, np. środki na rachunku firmowym, rzeczowe aktywa obrotowe, należności krótkoterminowe,
- płynność aktywów bieżących, np. zapasów, inwestycji krótkoterminowych,
- długość cyklu operacyjnego związana ze specyfiką branży - wyższe zapotrzebowanie na płynność mają firmy o długim cyklu produkcyjnym,
- struktura długów, czyli udział zobowiązań o krótkim terminie płatności w ogólnym zadłużeniu,
- struktura czasowa bieżących długów, czyli to, ile wynoszą długi przeterminowane, a ile terminowe.
W przypadku osób fizycznych płynność finansowa wynika głównie ze zdolności do spłaty bieżących zobowiązań i dokonywania zakupów. Więcej informacji na temat tego, czym jest płynność konsumenta, można znaleźć tutaj: eurocent.pl/na-czym-polega-plynnosc-finansowa-osoby-fizycznej. Odpowiednie zarządzanie domowym budżetem czy firmą chroni przed utratą płynności finansowej w każdej sytuacji, zwłaszcza gdy nadejdzie kryzys.
Jak utrzymać płynność finansową przedsiębiorstwa?
Zbyt niska wartość płynnych środków pieniężnych nie jest korzystna, podobnie jak zbyt wysoki ich poziom. Utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa na odpowiednim poziomie jest podstawą do jego sprawnego działania. Dzięki temu firma nie ma problemów z regulowaniem zobowiązań, może sobie pozwolić na nowe inwestycje, co z kolei umożliwia jej rozwój. Żeby móc zachować wypłacalność, trzeba zadbać o relacje z partnerami biznesowymi.
Ograniczeniom w zatorach płatniczych miała pomóc ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych obowiązująca od stycznia 2020 r. poprzez m.in. wyższą rekompensatę dla wierzycieli z tytułu kosztów odzyskiwania należności. Wobec kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 rząd planuje zawieszenie obowiązków dłużników dotyczących stosowania ulgi na złe długi w podatkach dochodowych. W okresach rozliczeniowych w roku bieżącym podatnicy, którzy nie uregulowali zobowiązania przez 90 dni od upływu terminu zapłaty, nie muszą zwiększać dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki o wartość zobowiązania do zapłaty tego świadczenia, jeśli ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne przez COVID-19.2 Wobec tego rozliczenia B2B są zagrożone.
Warto zachować empatię wobec stałych kontrahentów, jednak należy zachować przy tym ostrożność. Zwlekających najlepiej upominać, aby zmotywować ich do płatności. Gdy jednak to okaże się nieskuteczne, można zdecydować się na wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem o wpisie do rejestru dłużników. W ostateczności trzeba postawić na wpis do BIG wraz z powiadomieniem dłużnika. Co ważne, BIG InfoMonitor pomaga i wyręcza w kierowaniu takich pism do nierzetelnego kontrahenta. Niestety w czasie kryzysu rośnie ryzyko podjęcia współpracy z przedsiębiorcą-bankrutem. W tym przypadku z pomocą przychodzi również rejestr dłużników jako wywiadownia gospodarcza. Warto upewnić się, czy dany przedsiębiorca nie ma zaległości. Każda powinna być sygnałem ostrzegawczym.
Żeby zabezpieczyć płynność finansową przedsiębiorstwa, opłaca się zawierać umowy uwzględniające zaliczki lub zadatki, a także kar umownych. Umowy można zabezpieczyć poprzez ustanowienie zabezpieczenia rzeczowego, np. zastawu czy hipoteki, albo weksel in blanco. Czasem niezbędne staje się skorzystanie z któregoś z instrumentów finansowych, np.:
- faktoringu - źródło finansowania zewnętrznego obcym kapitałem celem zwiększenia płynności finansowej,
- leasingu, np. leasing zwrotny pozwalający przedsiębiorcy na odsprzedanie środka trwałego leasingodawcy,
- konsolidacji zobowiązań firmowych,
- pożyczek i kredytów.
Często z powodu wahań w płynności finansowej firma ma nikłe szanse na kredyt dla firm. W takim wypadku rozwiązaniem może być pożyczka konsumencka, którą przedsiębiorca zasiągnie na siebie jako osoba fizyczna.
Jak utrzymać płynność finansową w domowym budżecie?
Chcąc utrzymać stan domowych finansów w dobrej kondycji, warto kierować się zasadą wydawania mniejszych pieniędzy od tych zarobionych. Trzeba dobrze zbilansować przychody i koszty utrzymania gospodarstwa domowego. Zadbać o to, aby posiadać zapas środków pieniężnych. W ten sposób można uchronić się przed problemami finansowymi na skutek nieplanowanych wydarzeń, np. utratą pracy i odpływem funduszy. Do stworzenia takiego zapasu konieczne jest ograniczenie wydatków. Na początek warto spróbować znaleźć tańsze produkty od kupowanych dotychczas. Rezerwy środków można uzyskać poprzez rezygnację z zakupu towarów czy usług zbędnych.
Oprócz tego dla utrzymania płynności finansowej konsumenta istotne będzie mądre oszczędzanie. Nie chodzi tu o wrzucanie pieniędzy do skarbonki. Uzyskując nadwyżkę środków finansowych, warto je inwestować, ale nie pod wpływem chwili czy rad znajomych. Trzeba zapoznać się, który produkt finansowy, lokata, konto oszczędnościowe czy bardziej ryzykowne rozwiązanie, będzie tym adekwatnym do stanu domowego budżetu. Nie jest prawdą, że pożyczane od banku czy innej instytucji finansowej celem zapanowania nad płynnością finansową jest błędem. Mądrze zaciągnięta pożyczka czy kredyt mogą być narzędziem do szybszego zbudowania majątku i wypracowania płynności.
Oceń ten artykuł:
