Działalność nierejestrowana, czyli firma na próbę
Co to jest działalność nierejestrowana (firma na próbę)?
Działalność nierejestrowaną reguluje ustawa - Prawo przedsiębiorców, zgodnie z którą działalność nierejestrowa to działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności w żadnym miesiącu nie przekracza 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Ze wskazanej definicji wynika, że aby prowadzić działalność nierejestrowaną należy spełnić dwa warunki:
1.Warunek dochodowy, zgodnie z którym przychód należny działalności nie może przekraczać w każdym miesiącu 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane jest na każdy rok w drodze rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej.
Przykładowo: Kwota minimalnego wynagrodzenia w 2018 r. wynosi 2 100 zł, w związku z czym w działalności nierejestrowanej w 2018 r. każdego miesiąca nie możesz zarobić więcej niż 1 050 zł.
Rozporządzenie dotyczące minimalnego wynagrodzenia na rok 2019 r. przewiduje, że wynagrodzenie za pracę będzie wynosić 2 250 zł. Podniesienie tej kwoty odnosi się również do działalności niezarejestrowanej - od 2019 r. będziesz mógł w niej zarobić nie więcej niż 1 125 zł.
Uwaga! Podana kwota 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, którą możesz maksymalnie osiągnąć w ciągu miesiąca to kwota brutto, od której należy odprowadzić podatek dochodowy oraz podatek VAT.
2. Warunek czasowy, zgodnie z którym działalność nierejestrową możesz prowadzić tylko wtedy, gdy przez ostatnie 60 miesięcy nie prowadziłeś żadnej działalności gospodarczej.
Warunek ten wydaje się oczywisty, bowiem jeśli nie prowadziłeś działalności gospodarczej przez ostatnie 5 lat, to możesz podjąć działalność nierejestrowana. Ustawodawca przewidział również możliwość prowadzenia takiej działalności przez osoby, które zakończyły działalność wcześniej niż 12 miesięcy przez wejściem w życie przepisów prawa przedsiębiorców. Skoro ustawa weszła w życie 30 kwietnia 2018 r., to działalność nierejestrowaną mogą podjąć te osoby, które zamknęły swoją poprzednią firmę przed 30 kwietnia 2017 r.
Przeczytaj również artykuły:
- Co grozi za zarabianie bez założenia firmy?
- Czy jest możliwe prowadzenie firmy bez jej rejestracji?
Uwaga! Działalność nieewidencjonowaną mogą prowadzić jedynie osoby fizyczne - zwolnienie z rejestracji nie przysługuje więc spółkom cywilnym. Ponadto nie można prowadzić tego rodzaju działalności, gdy wymaga ona koncesji, zezwolenia lub wpisu do działalności ewidencjonowanej.
Przepisy prawne dotyczące działalności nierejestrowanej znajdziesz w ustawie - Prawo przedsiębiorców dostępnej na stronie: isap.sejm.gov.pl
Więcej o innych formach prawnych działalności gospodarczej przeczytasz w artykułach:
- Wybierz formę prawną działalności gospodarczej
- Jednoosobowa działalność gospodarcza
- Spółka cywilna (s.c.)
- Spółka jawna (sp.j.)
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.)
- Spółka partnerska (sp.p.)
- Spółka komandytowa (sp.k.)
- Zalety i wady różnych form działalności gospodarczej
Składki ZUS w działalności nierejestrowanej
Jeśli spełniasz warunki do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej, ale nie posiadasz tytułu ubezpieczenia (nie masz opłacanych składek ZUS oraz nie jesteś studentem poniżej 26 roku życia) - to w takim przypadku nie podlegasz obowiązkowi ubezpieczeń. Prowadząc firmę na próbę nie masz obowiązku opłacania żadnych składek na ubezpieczenie społeczne, a także składki zdrowotnej.
Uwaga! Jeśli prowadzisz działalność nierejestrową, ale świadczysz usługi na podstawie umów (np. umowy zlecenie), to podlegasz ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Wówczas to podmiot, który zawarł z Tobą umowę jest płatnikiem składek i to on ma obowiązek dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnych oraz opłacania składek ZUS. Wyjątek w tym zakresie stanowią studenci, którzy nie ukończyli 26 lat.
Działalność nierejestrowana a podatki
Uwaga! Firma na próbę nie wymaga posiadania numeru REGON i NIP, konta bankowego i prowadzenia księgowości. Nie zwalnia jej to jednak z płacenia podatków.
Podatek dochodowy w firmie na próbę
Przepisy podatkowe wyraźnie wskazują, że jesteś zobowiązany do płacenia podatku dochodowego od osiąganych przychodów, w tym od przychodów z działalności nierejestrowanej, które są zaliczane do przychodów z tzw. innych źródeł podlegających opodatkowaniu.
W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, w tym działalność nierejestrowaną, istnieje obowiązek płacenia podatku od dochodów osób fizycznych (PIT).
Przychód z działalności nierejestrowej sumuje się z innymi osiąganymi przez Ciebie przychodami i podlega opodatkowaniu według skali podatkowej 17% (stan na 2020 r.) lub 32% (stan na 2020 r.). Skala podatkowa to jedyna metoda obliczania podatku w tym przypadku i nie ma możliwości rozliczenia metodą liniową czy
Podatek VAT
Sytuacja inaczej wygląda przy podatku VAT. Zasadniczo, każdy przedsiębiorca dokonujący sprzedaży towarów lub usług, ma obowiązek płacenia podatku VAT, czyli posiadania statusu czynnego podatnika VAT. Prawo podatkowe przewiduje w tym zakresie wyjątki, dzieląc je na:
- kryterium podmiotowe - zależne od osiąganego przychodu
- kryterium przedmiotowe - zależne od sprzedawanych towarów lub usług
Biorąc pod uwagę kryterium przychodowe, nie jesteś zobowiązany do płacenia VAT-u, ponieważ w działalności nierejestrowanej nie osiągniesz takiego przychodu, który zobowiązuje do płacenia tego podatku. Obecnie czynnym podatnikiem VAT muszą być przedsiębiorcy, którzy w ciągu roku przekroczyli limit 200 000 zł sprzedaży. Oczywiste jest więc, że jeśli chcesz prowadzić działalność nierejestrowaną, nie osiągniesz tego limitu.
Schody zaczynają się w kryteriach przedmiotowych zwolnień od podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług wprowadza ustawowe zwolnienie z VAT-u na niektóre towary lub usługi, ale z drugiej strony na niektóre z nich zwolnienie nie przysługuje. Oznacza to, że jeśli w swojej działalności nierejestrowanej sprzedajesz towary lub usługi, na które zwolnienie nie przysługuje, to musisz rozliczać się z podatku VAT, bez względu na kryterium określające limit 200 000 zł ze sprzedaży.
Zwolnienie z VAT nie obowiązuje jeżeli:
- sprzedajesz:
- metale szlachetne, wyroby jubilerskie lub inne towary wymienione w załączniku nr 12 ustawy o VAT,
- towary opodatkowane podatkiem akcyzowym z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych,
- w niektórych przypadkach budynki, budowle lub ich części,
- tereny budowlane,
- nowe środki transportu;
- świadczysz usługi prawnicze, w zakresie doradztwa, jubilerskie,
- nie posiadasz siedziby działalności gospodarczej w Polsce.
Jeśli więc zajmujesz się sprzedażą towarów lub usług, które nie wymagają odprowadzania podatku VAT, to nie masz obowiązku stać się podatnikiem czynnym. Mimo tego, jesteś zobowiązany do prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży.
Więcej na temat podatku VAT znajdziesz tutaj:
- Co to jest podatek VAT i jak go obliczać?
- Czynny podatnik VAT, czyli z czym wiąże się bycie vatowcem?
- Jak wypełnić deklarację VAT-7 i VAT-7K?
- Jak wypełnić druk VAT-R?
- Stawki podatku VAT w 2018 roku
Działalność nierejestrowana a kasa fiskalna
Prowadząc firmę na próbę nie masz obowiązku posiadania kasy fiskalnej. Powód jest prosty - nie osiągniesz limitu 20 000 zł rocznego obrotu, który zobowiązuje do stosowania kasy fiskalnej. Wyjątkowo możesz być zobowiązany do kasy fiskalnej, jeśli sprzedajesz takie towary i usługi, które muszą być zewidencjonowane za pomocą kasy fiskalnej i to bez względu na osiągane obroty.
Towary i usługi objęte obowiązkiem ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dnia 20 grudnia 2017 r. dostępnego na stronie: isap.sejm.gov.pl
Jak rozliczać działalność nierejestrowaną?
Prowadząc firmę na próbę uzyskujesz przychód, którym są należności otrzymane za sprzedaż oferowanych przez siebie towarów lub usług. Do przychodu należy zaliczyć również kwoty należne, nawet jeśli jeszcze ich fzycznie nie otrzymałeś od klienta. Do przychodu natomiast nie zalicza się wartości towarów, które zostały zwrócone, a także udzielonych bonifikat i skont (obniżek za uregulowanie płatności przed terminem).
Do ustalenia wysokości przychodu potrzebna Ci jest ewidencja sprzedaży. Prowadząc działalność nierejestrowaną możesz prowadzić uproszczoną ewidencję, w której należy zapisywać sprzedaż za dany dzień. Wpisów za dany dzień powinieneś dokonywać najpóźniej przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Przepisy podatkowe nie wskazują, jakie elementy powinien ten rejestr zawierać, z reguły jednak powinien zawierać następujące informacje:
- liczba porządkowa,
- data sprzedaży,
- wartość sprzedaży,
- wartość sprzedaży narastająco.
Ponadto można dopisywać inne informacje, takie jak numer dowodu sprzedaży czy informacje o rodzaju transakcji.
Jak rozliczać przychody w działalności nierejestrowej? Jak już wskazano powyżej, nie masz obowiązku płacenia zaliczek na podatek dochodowy, ponieważ podatek od tych przychodów płacisz raz do roku przy rocznym rozliczeniu podatkowym. Wówczas składasz deklarację PIT-36. Co ważne, w zeznaniu rocznym możesz również odliczyć koszty, które były ściśle związane w związku z wykonywaną działalnością. Koszty te powinny być udokumentowane.
Jakie są obowiązki dla działalności nieewidencjonowanej?
Nawet jeśli Twoja firma na próbę nie została zarejestrowana i można ją uznać za działalność nieewidencjonowaną, to mimo wszystko masz pewne obowiązki:
Odpowiedzialność cywilna - na podstawie Kodeksu cywilnego, prowadząc działalność nierejestrowaną jesteś uznawany za przedsiębiorcę. Dlatego odpowiadasz za siebie i swoją działalność. W tym kontekście jesteś również zobowiązany do przestrzegania praw konsumenta.
Wystawianie rachunków - prowadząc działalność nieewidencjonowaną masz również obowiązek prowadzenia uproszczonej ewidencji sprzedaży za dany dzień. Ewidencja pomoże Ci w ustaleniu, ile już zarobiłeś i ile jeszcze możesz zarobić, aby nie przekroczyć limitu pozwalającego na prowadzenie takiej działalności. Do prowadzenia ewidencji będziesz potrzebował wystawionych rachunków, które powinny zawierać numer, datę wystawienia, nazwę sprzedawcy i nabywcy, nazwę usługi oraz kwotę do zapłaty.
Zakończenie działalności nierejestrowanej - w przypadku, gdy osiągane przez Ciebie przychody przekroczą dozwolone 50% minimalnego wynagrodzenia, Twoim obowiązkiem jest zarejestrowanie firmy w CEIDG w terminie 7 dni. Od momentu przekroczenia kwoty 1050 zł nabywasz obowiązki, które posiada każdy przedsiębiorca.
Możliwa konieczność rejestracji jako podatnika VAT - taka sytuacja może nastąpić, gdy zajmiesz się sprzedażą towarów lub usług, wobec których obowiązkowe jest odprowadzanie podatku VAT.
Zakończenie działalności nieewidencjonowanej
Działalność nierejestrowa zakończy się w momencie gdy w danym miesiącu Twój przychód przekroczysz limit 50% minimalnego wynagrodzenia, Twoim obowiązkiem będzie zarejestrowanie firmy w CEIDG w terminie 7 dni od dnia przekroczenia tej kwoty. Firmę zarejestrujesz wypełniając formularz CEIDG-1 oraz dopełniając formalności w ZUS-ie.
Kończąc działalność nierejestrowaną i rozpoczynając zwykłą działalność gospodarczą możesz skorzystać z tzw. ulgi na start, która polega na preferencji w stosunku do składek ZUS. Mianowicie możesz zrezygnować z ich opłacania przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Po zakończeniu 6-cio miesięcznego okresu zwolnienia z ZUS-u, przez następne 2 lata masz prawo do korzystania z kolejnej ulgi - tzw. małego ZUS-u.
Działalność nierejestrowa - podsumowanie
Firma na próbę daje wiele korzyści, które mogą przemawiać za taką formą prowadzenia działalności. Należą do nich:
- brak obowiązku rejestracji w CEIDG,
- brak obowiązkowych składek ZUS,
- brak obowiązku zgłaszania działalności w urzędzie skarbowym i GUS,
- brak obowiązku prowadzenia księgowości,
- brak obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy - podatek płacony jest dopiero na koniec roku,
- możliwość bycia czynnym podatnikiem VAT.
Działalność nierejestrowana nie oznacza jednak, że całkowicie obejdziesz się bez dodatkowych formalności i obowiązków jakie ma przedsiębiorca zarejestrowany w CEIDG. Podsumowując, działalność nieewidencjonowana jest dla osób, które:
- zarabiają miesięcznie nie więcej niż 50% miesięcznego minimalnego wynagrodzenia,
- w okresie ostatnich 5 lat nie prowadziły działalności gospodarczej,
- nie chcą rozliczać w działalności nierejestrowej przychodów z umów zlecenia lub o świadczenie usług,
- przedmiot działalności firmy mieści się w przedmiotowych zwolnieniach z podatku VAT,
- przedmiot działalności firmy nie wymaga posiadania kasy fiskalnej,
- nie mają innych przychodów, które można zaliczyć do działalności nieewidencjonowanej.
Jeśli Twoja działalność ma wykraczać lub wykracza poza wyżej wskazane warunki, to działalność nierejestrowa nie jest możliwa i konieczne jest zarejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG.
Więcej na temat działalności gospodarczej przeczytasz w artykułach:
- Jak napisać biznesplan?
- Kto, kiedy i gdzie może założyć firmę oraz ile kosztuje i trwa założenie firmy?
- Własna firma czy etat (umowa o pracę) - co bardziej się opłaca?
- Dotacje z Urzędu Pracy na założenie firmy i rozpoczęcie działalności gospodarczej
- Dotacje z UE na otwarcie firmy i rozpoczęcie działalności gospodarczej
- Jaki rodzaj księgowości wybrać dla firmy?
- Kiedy warto, a kiedy nie warto założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
- Księgi rachunkowe do czego służą i kiedy trzeba je prowadzić
oraz poradnikach:
- Plusy i minusy, czyli z czym wiąże się rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej
- Planujesz założyć firmę - opracuj model biznesowy
- Jak założyć własną firmę - zakładanie działalności gospodarczej krok po kroku
Gotowe biznesplany
Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!
Cena już od: 29 zł
Zobacz listę biznesplanów ›lub
Zleć napisanie wniosku do Urzędu Pracy ›Oceń ten artykuł:
