Analiza strategiczna SWOT/TOWS dla firmy

Do czego przyda Ci się analiza SWOT?

Analiza SWOT jest podstawowym narzędziem do tworzenia strategii marketingowej. Dzięki niej rozpoznamy mocne i słabe strony naszej firmy, ale również wychwycimy szanse i zagrożenia płynące z otoczenia. Jeżeli wykorzystamy je w 100%, pozwoli nam to nie tylko usprawnić działanie przedsiębiorstwa, ale także kreować efektywną strategię, która odróżni firmę od konkurencji.

Samo określenie SWOT wywodzi się z języka angielskiego i jest akronimem czterech słów:

S - mocne strony ( strenghts)
W - słabe strony (weaknesess)
O - szanse (opportunities)
T - zagrożenia (threats)

Mocne strony odwołują się do czynników wewnętrznych, czyli takich, dzięki którym firma będzie wyróżniała się na tle innych. Przykładem może być unikalny wprowadzany produkt czy też duże zaplecze wiedzy zespołu.

Słabe strony, analogicznie do mocnych, zaliczają się do czynników wewnętrznych. Tutaj trzeba spojrzeć obiektywnie na rzeczywiste wady naszej firmy. Takimi minusami może być np. brak dostępu do nowych technologii albo mała wiedza właściciela na temat branży.

Szanse wynikają z czynników zewnętrznych, które mogą sprzyjać rozwojowi biznesu, może to być chociażby moda wśród konsumentów, prostym przykładem jest boom na ekożywność, który przywędrował wraz z zachodnim trendem na zdrowy tryb życia.

Zagrożenia z kolei, również pojawiają się jako czynnik zewnątrzny. Trzeba przeanalizować jakie niebezpieczeństwa wynikają np. z działalności konkurencji. W tym miejscu należy zastanowić się nad załamaniami rynku; jeżeli biznes jest niszowy, pomyśleć nad zmieniającym się trendami w społeczeństwie lub zmieniającym się prawie.

Analiza nie jest systemem, który mogą wykorzystywać nie tylko nowo powstające firmy.
SWOT jest idealnym rozwiązaniem dla istniejących firm, które na przykład:

• chcą odkryć nowe ścieżki rozwoju
• właśnie podejmują decyzje odnośnie dalszej strategii firmy
• planują zmianę niektórych obszarów działalności
• wymagają rozpoznania sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej firmy, potrzebnej do usunięcia ewentualnych usterek

Początkującemu przedsiębiorcy może się wydawać, że skrupulatnie przeanalizowali swój pomysł na biznes i że nic nie umknęło jego uwadze. Nic bardziej mylnego. Jeżeli nasz biznes jest w stanie surowym to analiza SWOT będzie idealna do:

• tworzenia fundamentu dla biznesplanu
• podsumowania wiedzy; ujawnienia tego, co wcześniej było niewidoczne
• skoncentrowania na najważniejszych bodźcach rzutujących na działanie biznesu
• podjęcia myślenia strategicznego

Jak dokonać analizy SWOT

Na początku zastanów się nad sferą działalności firmy. Wskaż czy są to mocne albo słabe strony; wypisz również szanse i zagrożenia. Możesz uszeregować je od najważniejszego do najmniej istotnego.

Uwaga!
W tym miejscu warto skorzystać z zespołowego potencjału wiedzy i zorganizować popularną burzę mózgów. Alternatywnym rozwiązaniem jest zobowiązanie członków zespołu do indywidualnej analizy, a później spotkanie się w celu omówienia wyników końcowych. Taki krok, jest okazją do współdziałania i integracji zespołu.

Jeżeli wymienimy tutaj zbyt dużo czynników, to będzie znaczyło, że nie potrafimy określić, co jest jej priorytetowym celem. Należy wyliczyć jedynie te zasoby, które przyczynią się bezpośrednio do triumfu lub porażki.

Warto wykorzystać rozwiązanie jakim jest przypisanie odpowiedniej wartości mocnym i słabym stronom i uszeregowanie ich według wagi, które zsumują się do 1.

Przykład systemu wag

Żeby rzetelnie przeprowadzić analizę SWOT postaw sobie kilka pytań:

• czy mocne strony pozwolą wykorzystać szanse?
• czy mocne strony pozwolą przezwyciężyć zagrożenia?
• czy słabe strony nie pozwolą wykorzystać nadarzających się szans?
• czy słabe strony nie spotęgują zagrożeń?

Analiza TOWS

Analiza TOWS jest odwróceniem akronimu SWOT, a w praktyce jest to rozpoczęcie badania od działań wynikających z otoczenia, kończąc na wewnętrznych mocnych i słabych stronach.

Analiza TOWS, jest to metoda analizy służąca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrz. TOWS tym różni się od analizy SWOT, że dokonujemy zmiany kolejności, tak by położyć nacisk na sekwencję rozwiązywania problemów w procesie tworzenia strategii.

W analizie TOWS zmieniamy formę pytań:

• czy szanse zdynamizują mocne strony?
• czy szanse stłumią słabe strony?
• czy zagrożenia osłabią mocne strony?
• czy zagrożenia nasilą słabe strony?

Analiza TOWS jest oparta na założeniu, że wszystkie czynniki mające wpływ na organizację dzielimy na:

• zewnętrzne w stosunku do organizacji i mające charakter uwarunkowań wewnętrznych
• wywierające negatywny wpływ na organizację i mające wpływ pozytywny

Ze skrzyżowania tych dwóch podziałów powstają cztery kategorie czynników:

• Zewnętrzne pozytywne - szanse
• Zewnętrzne negatywne - zagrożenia
• Wewnętrzne pozytywne - mocne strony
• Wewnętrzne negatywne - słabe strony

W analizie TOWS musimy zidentyfikować powyższe czterech grup czynników, ocenić ich wpływ na naszą firmę, a także ocenić możliwość samej firmy osłabiania lub wzmacniania siły ich oddziaływania. Zestawienie ze sobą szans i zagrożeń mocnymi i słabymi stronami firmy pozwala na określenie jej pozycji rynkowej, a także może dać wskazówki co do dalszych kierunków rozwoju.

Etapy analizy TOWS:

1. Identyfikujemy szanse i zagrożenia
2. Identyfikujemy i analizujemy mocne i słabe stron firmy
3. Określamy pozycję strategiczną i kierunki rozwoju firmy

Ogólne wytyczne analizy SWOT można określić jako:

• Unikać zagrożeń
• Wykorzystywać szanse
• Wzmacniać słabe strony
• Opierać się na mocnych stronach

Sytuacja SO - strategia agresywna maxi-maxi

Sytuacja dotyczy firmy, wewnątrz której przeważają mocne strony, a w otoczeniu zaś – szanse. Takiej sytuacji odpowiada strategia maxi-maxi: silnej ekspansji i zdywersyfikowanego rozwoju.

Sytuacja WO - strategia mini-maxi

Mamy tu do czynienia z firmą, która ma przewagę słabych stron, ale sprzyja jej układ warunków zewnętrznych. Jej strategia powinna polegać na wykorzystaniu tychże szans przy jednoczesnym zmniejszaniu lub poprawianiu słabych stron wewnątrz organizacji.

Sytuacja ST - strategia maxi-mini

Źródłem trudności rozwojowych firmy jest tutaj niekorzystny dla niej układ warunków zewnętrznych (przewaga zagrożeń). Przedsiębiorstwo może mu przeciwstawić duży potencjał wewnętrzny i próbować przezwyciężać zagrożenia wykorzystując do maksimum swoje mocne strony.

Sytuacja WT - strategia mini-mini

Firma w takiej sytuacji jest pozbawiona szans rozwojowych. Działa w nieprzychylnym otoczeniu, a jej potencjał zmian jest niewielki. Nie posiada istotnych mocnych stron, które mogłaby przeciwstawić zagrożeniom. Strategia mini-mini sprowadza się w wersji pesymistycznej do likwidacji, w wersji optymistycznej – do starań o przetrwanie lub połączenie z inną organizacją.

Szczegółowa analiza SWOT

Tutaj kończy się mniej skomplikowana część analizy SWOT. Teraz możemy przejść do szczegółowego opisu cech i obliczania wag i interakcji dla kolejnych czynników.

Aby ułatwić sobie to zadanie stwórz prosty schemat, składający się z 8 tablic . W każdej z tablic wystarczy wpisać sprecyzowane cechy. Jeżeli korelacja „szansy” i „mocnej strony” występuje wstawiamy 0 lub 1. Ich liczba oznacza ilość interakcji. Na miejsce „waga” wpisujesz wcześniej ustaloną wagę dla poszczególnych cech. Z kolei „iloczyn wag i interakcji” oznacza, pomnożenie wagi przez interakcję i tam wpisuje się wynik. „Rangę” określamy cyframi się od 1 do 5, przy czym 1 oznacza najwyższy „iloczyn wag i interakcji”.

Źródło: Opracowanie własne

Wyniki analizy ze schematu krzyżowego wpisz tak jak tutaj na poniższym schemacie. Już teraz możesz zobaczyć jaka strategia marketingowa będzie najodpowiedniejsza - spójrz na zestawienie czynników wewnętrznych i zewnętrznych oraz na ustalony system wag.

Źródło: Opracowanie własne

Wybór strategii marketingowej w oparciu o analizę

Po analizie SWOT/ TOWS przychodzi czas na wybór strategii marketingowej, jaką podejmie Twoja firma. Wyróżniamy 4 strategie:

• agresywna
• konserwatywna
• konkurencyjna
• defensywna

Żeby ją określić wykorzystaj macierz, gdzie najwyższa liczba interakcji i ważona liczba interakcji, pokazuje, która jest najwłaściwsza.

Strategia agresywna (maxi-maxi)

Przedsiębiorstwo jest w najkorzystniejszej z możliwych sytuacji. W firmie przeważają mocne strony a otoczenie jest pełne szans. Firma ma duży potencjał ekspansji i silnego, dynamicznego rozwoju w oparciu o własne silne strony i szanse rynkowe. Maksymalne wykorzystanie mocnych stron wewnętrznych za pomocą szans płynących z zewnątrz. Ta strategia nastawiona jest na rozwój, ekspansję. Przedsiębiorstwa wzmacniają swoją pozycję na rynku, inwestują w nowe przedsięwzięcia lub przejmują istniejące już firmy.

W ramach strategii agresywnej możesz rozważyć następujące postępowanie:

• wychwytywanie okazji i szans rynkowych
• przejmowanie podobnych konkurencyjnych firm
• koncentracja zasobów na najlepszych produktach (20% działalności przynosi 80% zysku)
• wzmacnianie pozycji na rynku

Strategia konserwatywna (maxi-mini)

W firmie przeważają mocne strony nad słabościami jednak wiążą się one z zagrożeniami z zewnętrz. Powinno się maksymalizować wykorzystanie własnych atutów oraz silnych stron i dzięki nim minimalizować zewnętrzne zagrożenia. Sukcesu firmy należy szukać w niej samej, w jej wnętrzu i w jej potencjale jednocześnie możliwie ograniczając zagrożenia płynace z otoczenia.

W ramach strategii konserwatywnej możesz rozważyć postępowanie:

• przejęcie konkurenta
• zmniejszenie kosztów
• poszukiwanie nowych rynków
• ulepszenie produktu
• rozwijanie nowych produktów

Strategia konkurencyjna (mini-maxi)

W firmie przeważają słabe strony nad mocnymi, a w otoczeniu przeważają szanse. Jednak te zewętrzne okazje są do wykorzystania, ze względu na słabość przedsiębiorstwa. Strategia firmy powinna minimalizować słabości w celu wykorzystania okazji zewnętrznych. Przedsiębiorstwo skupia się na skorzystaniu z nadarzających się szans pochodzących z zewnątrz przy redukcji swoich słabych stron. Przejawia się to w ogólnym ulepszaniu swojej firmy, powiększaniu kapitału, dzięki temu utrzymując przewagę konkurencyjną.

W ramach strategii konkurencyjnej możesz rozważyć postępowanie:

• powiększenie posiadanych zasobów
• ulepszenie produktów
• zwiększenie produktywności
• redukcja kosztów
• utrzymanie przewagi konkurencyjnej

Strategia defensywna (mini-mini)

Taka strategia wybierana jest, gdy firma właściwie nie posiada mocnych stron, a jednocześnie jej otoczenie nie jest korzystne. Należy starać się minimalizować słabości i zagrożenia. Może to być trudne, ponieważ firma nie dysponuje mocnymi stronami, ani szansami, które mogłaby wykorzystać. Strategia defensywna opiera się na umożliwieniu przetrwania firmie lub połączeniu jej z inną. W wersji pesymistycznej firma powinna przygotwać się do likwidacji. O ile to możliwe firma stara się utrzymać na rynku poprzez np.: połączenie się z inną firmą, cięcie kosztów czy pomniejszenie produkcji.

W strategii defensywnej możesz rozważyć następujące postępowanie:

• stopniowe wycofywanie się z rynku przed likwidacją firmy
• połączenie z inną firmą lub sprzedaż części udziałów innemu podmiotowi
• redukcja kosztów w oczekiwaniu na poprawę sytuacji
• zaprzestanie inwestowania

Jak widzisz, sukces biznesu w dużym stopniu zależy od Twojego podejścia do planowania strategii marketingowej. Jeżeli zrobisz to umiejętnie, to możesz widzieć przyszłość firmy w jasnych barwach, jeśli jednak to zlekceważysz, bądź pewny, że Twoi konkurenci to wykorzystają.

Gotowe biznesplany

Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!

Cena już od: 29 zł

Zobacz listę biznesplanów  ›

lub

Zleć napisanie wniosku do  Urzędu Pracy  ›

Zobacz także artykuły podobne:

Ekologiczna franczyza, czyli biznes dla miłośników zdrowia i natury

Jak założyć firmę mając długi i komornika na karku?

Jaki rodzaj księgowości wybrać dla firmy?

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej