PCC - czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych
Od czego płaci się podatek od czynności cywilnoprawnych?
Zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkiem tym objęte są:
- umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki,
- umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki (akty założycielskie).
Jeżeli więc zawrzesz którąkolwiek z wymienionych umów albo dokonasz czynności, powstanie obowiązek podatkowy i konieczne będzie zapłacenie podatku PCC. Ponadto podatkowi temu podlegają czynności, które powodują zmiany wymienionych umów, ale dopiero wtedy, gdy zwiększona zostanie podstawa opodatkowania. PCC podlegają także orzeczenia sądów, które wywołują skutki jak czynności cywilnoprawne.
Kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych?
Podatek od czynności cywilnoprawnych jest podatkiem, który należy zapłacić w razie zawarcia którejś z wcześniej wymienionych umów. Umowy te najczęściej są umowami dwustronnymi. Kto w takim przypadku ma zapłacić podatek?
Podmiotami, na których ciąży obowiązek podatkowy są:
- kupujący - przy umowie sprzedaży,
- strony czynności - przy umowie zamiany,
- obdarowany - przy umowie darowizny,
- nabywca własności nieruchomości - przy umowie dożywocia,
- podmiot nabywający rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział spadku lub we współwłasności - przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności,
- użytkownik lub nabywający prawo służebności - przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,
- biorący pożyczkę lub przechowawca - przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego,
- składający oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki - przy ustanowieniu hipoteki,
- wspólnicy - przy umowie spółki cywilnej,
- spółka - przy umowie spółki handlowej.
W przypadku, gdy obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo stronach umowy zamiany bądź wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązani solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.
Obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje już z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC)
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych określa ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 7 tej ustawy, stawki tego podatku wynoszą:
2% - od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym.
2% - od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym.
1% - od umowy sprzedaży lub przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych.
1% - od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności. Stawka podatku w takim przypadku wyniesie 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej powołasz się na fakt zawarcia umowy, depozytu lub użytkowania, a podatek należny nie został zapłacony albo jako biorący pożyczkę powołasz się na fakt zawarcia umowy, a nie udokumentowałeś otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy.
0,5% - od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego. W tym przypadku również stawka może wynieść 20%, jeżeli powołasz się na zawarcie umowy, ale nie uiścisz podatku.
0,1% - od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności istniejących. Podatek obliczany jest od kwoty zabezpieczonej wierzytelności.
19 zł - od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej.
0,5% - od umowy spółki.
W przypadku, gdy dokonujesz czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności i nie wyodrębniłeś wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których zastosowanie mają różne stawki, podatek PCC będzie pobrany według stawki najwyższej, który oblicza się od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych. Ta sama zasada obowiązuje wówczas, gdy przedmiotem umowy zamiany są rzeczy lub prawa majątkowe, co do których obowiązują różne stawki.
Zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych
Zwolnieniom od podatku od czynności cywilnoprawnym mogą podlegać niektóre strony umów, a także niektóre czynności cywilnoprawne.
Do stron, które zwolnione są z podatku PCC należą:
- państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa;
- organizacje pożytku publicznego - jeżeli dokonują czynności w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego;
- jednostki samorządu terytorialnego;
- Skarb Państwa;
- osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny;
- Agencja Rezerw Materiałowych.
Z kolei do czynności cywilnoprawnych zwolnionych od podatku należą między innymi:
- sprzedaż walut obcych;
- sprzedaż własności gruntów w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
- sprzedaż nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli nabywcą jest były właściciel;
- sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1 000 zł;
- sprzedaż bonów i obligacji skarbowych;
- sprzedaż bonów pieniężnych Narodowego Banku Polskiego;
- sprzedaż towarów giełdowych na giełdach towarowych.
Szczegółowe informacje na temat zwolnień od podatku PCC znajdziesz w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, która jest dostępna na: prawo.sejm.gov.pl
Termin zapłaty podatku
Od 1 lipca 2019 r. podatnicy, którzy podlegają obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku PCC, będą obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków gdy podatek jest pobierany przez płatnika.
Termin 14-dniowy nie będzie dla Ciebie obowiązkowy, jeżeli w danym miesiącu dokonasz co najmniej trzech czynności cywilnoprawnych obejmujących umowę pożyczki lub umowę sprzedaży rzeczy ruchomych lub praw majątkowych, a ostatnia z tych czynności zostanie dokonana przed upływem 14 dni od dnia dokonania pierwszej z nich. Wówczas będziesz mógł złożyć za dany miesiąc zbiorczą deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Oceń ten artykuł:
