Ważne zmiany w zakresie przedawnienia roszczeń
Istota przedawnienia polega na tym, iż po upływie określonego czasu osoba przeciw której skierowane jest roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Oznacza to, że dłużnik bez negatywnych konsekwencji prawnych może odmówić podjęcia zachowania, do którego jest zobowiązany. Jak podkreśla adwokat Wojciech Rudzki z kancelarii adwokackiej w Krakowie, w dniu 9 lipca 2018 roku weszły w życie bardzo istotne zmiany dotyczące zarówno długości okresu przedawnienia, jak i sposobu jego obliczania. Zmiany te zostały dokonane poprzez Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw.
Terminy przedawnienia do 9 lipca 2018 roku
Kodeks Cywilny w części ogólnej przewidywał dwa zasadnicze terminy przedawnienia. Termin 3-letni obejmował roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz roszczenia o świadczenia okresowe. Termin 10-letni obejmował wszystkie pozostałe roszczenia (będąc jednocześnie głównym terminem przedawnienia).
Jak wyjaśnia adwokat Wojciech Rudzki, z upływem 10 lat przedawniały się także roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju, orzeczeniem sądu polubownego, roszczenia stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd.
Poza tymi ogólnymi terminami, system prawny przewiduje inne terminy przedawnienia w szczególnych przypadkach, np. 6 miesięcy dla roszczenia biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki.
Terminy przedawnienia od 9 lipca 2018 roku
Wraz z wejściem w życie powoływanej powyżej ustawy dokonano istotnych zmian w terminach przedawnienia. Adwokat z kancelarii adwokackiej w Krakowie podkreśla, że celem ustawodawcy było skłonienie wierzycieli do szybszego dochodzenia przysługujących im roszczeń oraz ograniczenie działalności firm windykacyjnych.
Zasadniczą zmianą jest skrócenie ogólnego terminu przedawnienia roszczeń przewidzianego w Kodeksie Cywilnym z 10 lat do 6 lat. Termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostaje nadal 3-letni. Ustawa nie wprowadziła zmian terminów przedawnienia przewidzianych w części szczególnej Kodeksu Cywilnego, a także związanych z dochodzeniem naprawnienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym.
Nowelizacja dokonała także zmiany w zakresie przedawnienia roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd zawartą przed mediatorem. Dotychczasowy 10-letni termin przedawnienia został skrócony do lat sześciu.
Zmiany w liczeniu terminu przedawnienia
Wprowadzono także istotne zmiany w zakresie sposobu liczenia terminu przedawnienia. Istotny charakter tej zmiany podkreśla adwokat Wojciech Rudzki: od tej pory bieg przedawnienia kończył się będzie z upływem ostatniego dnia danego roku kalendarzowego. Dla przykładu 3-letni termin przedawnienia, który rozpoczął bieg 1 sierpnia 2018 roku, upłynie nie w dniu 1 sierpnia 2021 roku, lecz w dniu 31 grudnia 2021 roku.
Zmiana w sposobie liczenia nie dotyczy jednak roszczeń, który termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata. Roszczenia te będą przedawniać się na dotychczasowych zasadach. Oznacza to, że jednocześnie będą obowiązywać dwa sposoby liczenia upływu terminów przedawnienia.
Wpływ nowelizacji na roszczenia już istniejące w momencie wejścia w życie zmian
Ustawa wprowadzająca wyżej wymienione zmiany przyjęła generalną zasadę, iż nowa regulacja ma zastosowanie zarówno do roszczeń powstałych przed jej wejściem w życie, jak i powstałych po tym dniu.
Artykuł 5 ustawy zmieniającej Kodeks cywilny stanowi, iż do roszczeń powstałych przed dniem 9 lipca 2018 roku, które nie uległy przedawnieniu przed tym dniem, zastosowanie będzie miała ustawa nowa. Oznacza to, iż takie roszczenia będą przedawniały się w upływem 6 lat, a dodatkowo termin ten nie upłynie przed końcem danego roku kalendarzowego
Wyjątkiem jest przypadek, w której roszczenie przysługuje konsumentowi. W przypadku, gdy powstało przed wejściem w życie ustawy, podlegają one dotychczasowym regulacjom. Oznacza to, że termin przedawnienia będzie wynosił 10 lat.
Kolejną zmianą w zakresie obliczania biegu przedawnienia jest zmiana dotycząca początku biegu przedawnienia roszczeń, co do których skrócono długość okresu przedawniania. W takim przypadku skrócony termin przedawnienia będzie biegł od wejścia w życie nowelizacji. Jak zauważa adwokat, jeżeli jednak upływ okresu przedawnienia nastąpiłby szybciej z zastosowaniem przepisów dotychczasowych, roszczenie przedawni się w szybszym terminie, z uwzględnieniem dotychczas obowiązujących rozwiązań.
Oceń ten artykuł:
