Zmiana formy opodatkowania - jak to zrobić i kiedy?

Ostatnia aktualizacja: 2025-02-23 | Średni czas czytania: 04:37

Artykuł reklamowy

Przedsiębiorca, który prowadzi własną działalność, ma możliwość wyboru jednej z kilku metod rozliczania podatku dochodowego. Zmiana formy opodatkowania to decyzja, która może wpłynąć na wysokość zobowiązań podatkowych oraz sposób prowadzenia księgowości. Wybór odpowiedniej metody ma znaczenie zarówno dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i dla wspólników spółek osobowych. Każda z dostępnych opcji ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego warto zrozumieć, na czym polegają różnice i jakie konsekwencje niesie za sobą decyzja o zmianie sposobu rozliczania podatku.

Zmiana formy opodatkowania - jak to zrobić i kiedy?

W artykule wyjaśnimy jak zmienić formę opodatkowania oraz do kiedy można zmienić formę opodatkowania i na co zwrócić uwagę przy wyborze nowej metody rozliczeń. Omówimy także sytuacje, w których zmiana może okazać się korzystna, oraz przedstawimy procedurę składania wniosku do urzędu skarbowego.

Dostępne formy opodatkowania

Przedsiębiorca musi wziąć pod uwagę, jaką formę opodatkowania wybrać, by znaleźć opcję najkorzystniejszą dla siebie. Każda z nich ma własne zasady ustalania wysokości należności, co wpływa na obciążenia podatkowe oraz sposób prowadzenia księgowości. Wybór powinien uwzględniać specyfikę działalności, poziom kosztów i możliwość skorzystania z ulg. W niektórych przypadkach korzystniejsze może być przejście na ryczałt, natomiast w innych sytuacjach lepszym rozwiązaniem okaże się podatek liniowy.

Zasady ogólne (skala podatkowa)

Podstawowy sposób rozliczania, w którym dochód opodatkowany jest według skali: 12% do określonego progu oraz 32% od nadwyżki.
Możliwość skorzystania z ulg podatkowych oraz rozliczenia się wspólnie z małżonkiem.
Możliwość obniżenia podstawy opodatkowania poprzez uwzględnienie kosztów uzyskania przychodu.

Podatek liniowy

Stawka 19% niezależnie od wysokości dochodu, co eliminuje ryzyko wejścia w wyższy próg podatkowy.
Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz skorzystania z niektórych ulg podatkowych.
Często korzystny dla osób o wysokich dochodach, które nie ponoszą dużych kosztów działalności.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatek naliczany od przychodu, bez uwzględniania kosztów jego uzyskania.
Stawki zależne od rodzaju działalności - mogą wynosić od 2% do 17% w zależności od branży.
Prostsza księgowość - brak konieczności prowadzenia pełnej ewidencji kosztów.
Korzystny dla osób prowadzących działalność o niskich kosztach własnych.

Karta podatkowa

Stała miesięczna opłata ustalana na podstawie liczby zatrudnionych pracowników oraz rodzaju działalności.
Brak obowiązku prowadzenia księgowości.
Możliwość korzystania wyłącznie dla tych, którzy rozliczali się w ten sposób przed 2022 rokiem - nowi przedsiębiorcy nie mogą już wybrać tej metody.

Kiedy można zmienić formę opodatkowania?

Zmiana formy opodatkowania jest możliwa wyłącznie w określonych terminach. Przedsiębiorca, który chce przejść na inną metodę rozliczania podatku dochodowego, musi dopilnować, by złożyć wniosek w wymaganym czasie. Niedotrzymanie tego obowiązku oznacza konieczność stosowania dotychczasowego sposobu rozliczania przez cały rok podatkowy.

Podstawowa zasada mówi, że wniosek należy złożyć do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w danym roku. Jeśli przedsiębiorca uzyskał przychód w styczniu, zmiany można dokonać do 20 lutego. Jeśli pierwsze przychody pojawiły się dopiero w grudniu, decyzję należy podjąć przed końcem roku. Oznacza to, że w przypadku niektórych podatników czas na zmianę jest znacznie krótszy niż dla tych, którzy rozpoczęli działalność na początku roku.

Osoby korzystające z karty podatkowej podlegają bardziej rygorystycznym zasadom. Jeśli chcą przejść na inną formę opodatkowania, muszą złożyć stosowny wniosek do 20 stycznia. Po przekroczeniu tego terminu zobowiązani są do kontynuowania dotychczasowego sposobu rozliczania aż do końca roku podatkowego. To oznacza, że przedsiębiorcy rozliczający się w ten sposób powinni wcześniej przeanalizować, czy kontynuowanie tej formy będzie dla nich korzystne.

Chociaż zmiana metody rozliczania podatku zazwyczaj odbywa się na początku roku, w wyjątkowych sytuacjach zmiana sposobu opodatkowania może być możliwa również w trakcie roku podatkowego. Dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji przewidzianych w przepisach, na przykład w ramach zmian wprowadzanych przez ustawodawcę. W większości przypadków przedsiębiorca musi czekać do następnego roku podatkowego, aby móc dokonać wyboru innej metody rozliczania.

Warto zatem wcześniej zastanowić się, do kiedy zmiana formy opodatkowania będzie możliwa w danym przypadku i czy wprowadzenie nowego sposobu rozliczania przyniesie realne korzyści. Wybór powinien być poprzedzony analizą wysokości dochodów, kosztów oraz potencjalnych ulg, które można zastosować w danej formie opodatkowania.

Jak zmienić formę opodatkowania?

Aby zmienić formę opodatkowania, przedsiębiorca musi dopełnić kilku formalności. Proces ten polega na złożeniu odpowiednich dokumentów w urzędzie skarbowym lub przez internet. Ważne jest, aby złożyć wniosek w wymaganym terminie, ponieważ po jego upływie zmiana będzie możliwa dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Aktualizacja CEIDG-1 lub PIT-36/PIT-28

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zgłaszają zmianę poprzez formularz CEIDG-1, w którym należy wskazać nową metodę rozliczania podatku.
Osoby rozliczające się na podstawie skali podatkowej, podatku liniowego lub ryczałtu mogą dokonać zmiany również przez deklaracje PIT-36 lub PIT-28, składane w urzędzie skarbowym.

Możliwość złożenia dokumentów online przez rządowe portale

Wniosek o zmianę można złożyć elektronicznie, logując się na portal CEIDG lub stronę Biznes.gov.pl.
Przedsiębiorcy, którzy dokonują zmiany poprzez formularz PIT, mogą skorzystać z systemu e-Deklaracje dostępnego na stronie Ministerstwa Finansów.

Potwierdzenie zmiany - Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO)

Po wysłaniu wniosku online system generuje Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO), które potwierdza, że dokument został prawidłowo złożony.
W przypadku składania wniosku osobiście lub listownie potwierdzenie można uzyskać w urzędzie skarbowym.

Nie każda zmiana przynosi oczekiwane rezultaty, dlatego przed podjęciem decyzji warto sprawdzić, czy nowy sposób rozliczania będzie rzeczywiście korzystny. Wybór powinien uwzględniać wysokość przychodów, możliwość odliczania kosztów oraz ewentualne ulgi podatkowe. Jak widać to, do kiedy zmiana opodatkowania jest możliwa, to nie jedyny aspekt, na który należy zwrócić uwagę. Dobrze jest przeanalizować, czy nowa metoda pozwoli na obniżenie zobowiązań podatkowych i uprości prowadzenie księgowości. W razie wątpliwości warto skonsultować się z doradcą podatkowym, który pomoże oszacować, czy przejście na inną metodę będzie opłacalne.

Jaką formę opodatkowania wybrać?

Decyzja dotycząca sposobu rozliczania się z urzędem skarbowym powinna uwzględniać specyfikę prowadzonej działalności. Jaką formę opodatkowania wybrać, aby zmniejszyć wysokość należności podatkowych i jednocześnie dopasować metodę księgowości do potrzeb firmy? Przy podejmowaniu tej decyzji warto wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników.

Wysokość przychodów i kosztów prowadzenia działalności

Podatek liniowy jest korzystny dla przedsiębiorców osiągających wysokie dochody, ponieważ jego stawka wynosi 19%, niezależnie od wartości uzyskanego dochodu.
Skala podatkowa może być dobrym wyborem dla osób, których roczne dochody nie przekroczą pierwszego progu podatkowego - wówczas obowiązuje niższa stawka 12%.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych sprawdza się w firmach o niskich kosztach własnych, ponieważ opodatkowaniu podlega cały przychód, a nie dochód.

Możliwość skorzystania z ulg i odliczeń

Osoby wybierające skalę podatkową mogą skorzystać z różnych ulg, np. na dzieci, internet czy wspólne rozliczenie z małżonkiem.
Podatek liniowy nie pozwala na zastosowanie większości ulg, ale przedsiębiorca nadal może odliczać składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Ryczałtowcy nie mają możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania o koszty prowadzenia działalności, dlatego ta forma rozliczeń nie zawsze będzie korzystna.

Stabilność finansowa firmy

Przedsiębiorcy z nieregularnymi dochodami mogą preferować skalę podatkową, ponieważ jeśli ich zarobki w danym roku będą niskie, zapłacą mniej podatku.
Podatek liniowy zapewnia przewidywalność wysokości należności wobec urzędu skarbowego, ale nie chroni przed wyższym opodatkowaniem w przypadku spadku dochodów.
Ryczałt jest prostym sposobem rozliczeń, ale jego opłacalność zależy od stabilnych przychodów i niskich kosztów prowadzenia działalności.

Nie każda forma opodatkowania będzie korzystna dla każdego przedsiębiorcy. Podatek liniowy a ryczałt - to jedno z najczęściej rozważanych porównań. Jeśli firma generuje wysokie koszty, ryczałt może okazać się niekorzystny, ponieważ nie pozwala na ich odliczenie.

Zmiana metody rozliczania podatku to decyzja, która wpłynie na wysokość zobowiązań wobec urzędu skarbowego oraz sposób prowadzenia księgowości. Aby zmiana formy opodatkowania była korzystna, warto przeanalizować przewidywane dochody, możliwość skorzystania z ulg oraz stabilność finansową firmy. Nie zawsze najprostsza forma rozliczeń będzie najlepszym wyborem, dlatego przed podjęciem decyzji dobrze jest rozważyć, jaką formę opodatkowania wybrać w kontekście specyfiki prowadzonej działalności. Przestrzeganie terminów oraz dokładne sprawdzenie zasad obowiązujących dla danej metody rozliczania pozwoli uniknąć niekorzystnych konsekwencji podatkowych i dostosować sposób opodatkowania do rzeczywistych potrzeb przedsiębiorstwa. Jeśli potrzebujesz wsparcia w podjęciu decyzji, zdecyduj się na profesjonalną pomoc. Biuro Rachunkowe Hornet z Opola oferuje kompleksowe usługi księgowe oraz doradztwo podatkowe, wspierając klientów w wyborze najkorzystniejszej formy opodatkowania.