Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Ostatnia aktualizacja: 2020-03-20 | Średni czas czytania: 05:41

Przedsiębiorcy sprzedający towary do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej dokonują tzw. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). Takie transakcje wymagają odpowiedniego udokumentowania przez wystawianie faktur. W tym artykule przeczytasz o wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i obowiązkach z nią związanych.

W artykule znajdziesz:

Co to jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów?
Nabywca w WDT
Dostawca w WDT
Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT)
Dokumentowanie wywozu towarów w ramach WDT
Faktura w WDT
Podstawa opodatkowania w WDT
Wyłączenia w zakresie WDT
Rejestracja oraz numer unijny

Co to jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) to wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT) uznaje się również przemieszczanie przez podatnika lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które zostały przez tego podatnika na terytorium kraju w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo sprowadzone na terytorium kraju w ramach importu towarów, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT) określa szereg warunków, których spełnienie określi, czy można uznać WDT za dokonaną.

Nabywca w WDT

Żeby dana transakcja mogła zostać uznana za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, musi spełniać wiele warunków. Dotyczy to także nabywcy oraz sprzedawcy w WDT.

Przepisy wskazują, że WDT stosuje się pod warunkiem, że nabywca jest:

podatnik podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju - nabywca powinien być podatnikiem unijnym, które jest zidentyfikowany na potrzeby transakcji. Wówczas polski podatnik będzie uprawniony do zastosowania stawki VAT 0%;
osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innego niż na terytorium kraju - nabywca nie musi być podatnikiem podatku oda wartości dodanej, ale musi być zidentyfikowana w swoim kraju na potrzeby podatku. Może być tak, że w danym państwie UE osoba prawna nie jest podatnikiem, ale ma ona prawo do nabywania wewnątrzwspólnotowego;
podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą - WDT występuje wtedy, gdy nabywca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej albo osobą prawną, która nie jest takim podatnikiem jak w dwóch poprzednich punktach;
podmiotom innym działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu - w tym przypadku status nabywcy nie ma znaczenia. W praktyce oznacza to, że podatek od nabycia nowego środka transportu zawsze będzie zobowiązany rozliczyć nabywca, nawet jeśli nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej.

Dostawca w WDT

Do uznania danej dostawy za dostawę wewnątrzwspólnotową, pewne warunki musi również spełniać dostawca towaru. WDT ma miejsce wtedy, gdy:

dostawy dokonuje podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, która stanowi, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych;
dostawca zgłosił zamiar dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów
dostawca został zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Warunki, jakie musi spełniać dostawca nie dotyczą jedynie dostawy, której przedmiotem są nowe środki transportu. Podobnie jak w przypadku nabywcy, tak i status nabywcy nie ma w takim przypadku znaczenia.

Opodatkowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT)

Zasadniczo, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 0%. Jednak, aby stawka ta mogła być zastosowana, dostawa musi spełniać pewne warunki:

podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadanych przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowny dla podatku od wartości dodanej;
podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;
podatnik składając deklarację podatkową, wykazując tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Dokumentowanie wywozu towarów w ramach WDT

Do zastosowania 0% stawki VAT w WDT potrzebna jest odpowiednia dokumentacja, która potwierdzać będzie, że towary zostały wywiezione z kraju i dostarczone do nabywcy innego państwa członkowskiego UE.

Dokumentami, które potwierdzają wewnątrzwspólnotową dostawę towarów są:

gdy przewóz towarów zlecany jest przewoźnikowi - dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora), który odpowiedzialny jest za wywóz towarów z kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego UE - chodzi głównie o listy przewozowe takie jak CMR, CIM;
specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku, która określa jego rodzaj, parametry, właściwości, pochodzenie i tym podobne.

Do udowodnienia transakcji nie jest konieczne posiadanie wszystkich dokumentów. Wystarczy jeden z nich, który będzie zawierał informacje potwierdzające, że dany towar rzeczywiście został dostarczony. Natomiast jeśli wymienione dokumenty nie wskazują jednoznacznie na fakt dostawy, można go udowodnić za pomocą innych dokumentów, które zawierają wiarygodną informację na ten temat. W takim przypadku moc dowodową będą mieć również dokumenty w formie kserokopii, faxu albo inne dokumenty, które potwierdzają wywóz i dostawę towaru do innego państwa UE.

W przypadku, gdy posiadane dokumenty nie potwierdzają dostarczenia towarów, które są przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, dostawę traktuje się jako krajową.

Faktura w WDT

Faktura w WDT jest dokumentem niezbędnym, który dokumentuje przeprowadzenie transakcji. Faktura WDT różni się od tradycyjnych faktur. Oprócz elementów, które musi zawierać zwyczajna faktura, faktura WDT musi posiadać dodatkowe informacje. Chodzi przede wszystkim o:

numer VAT UE podatnika, który sprzedaje towar,
numer identyfikacyjny odbiorcy towaru.

Jeśli faktura wystawiana jest w walucie obcej, to należy ją przeliczyć na walutę polską zgodnie ze średnim kursem NBP z dnia poprzedzającego dostawę lub sprzedaż.

Podstawa opodatkowania w WDT

Podstawa opodatkowania to kwota, od której nalicza się podatek. Jako że przepisy ustawy o VAT w zakresie określania podstawy opodatkowania przy WDT nie przewidują żadnej szczególnej regulacji - stosuje się przepisu ogólne dla transakcji krajowych.

Podstawę opodatkowania stanowi więc obrót, który jest kwotą należną z tytułu sprzedaży pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Kwota należna podatku z kolei obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o kwotę dotacji, subwencji i innych dopłat, które mają wpływ na cenę towarów, a zmniejsza się o kwoty udokumentowanych rabatów i o wartość zwróconych towarów, kwot dotacji i subwencji.

Obrotem są również pobrane zaliczki, przedpłaty, raty i zadatki.

Jeśli należność określona została w naturze, podstawę opodatkowania stanowi wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia. Podstawę tą pomniejsza się o podatek.

Wyłączenia w zakresie WDT

Ustawa o VAT przewiduje sytuacje, w których mimo tego, że towar przemieszczany jest na teren innego państwa Unii Europejskiej, transakcja nie należy do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Za WDT nie uznaje się:

dostaw armatorom morskim statków wycieczkowych i tym podobnych przeznaczonych głównie do przewozu osób, tankowców, statków chłodniczych, statków przeznaczonych do przewozu zarówno osób jak i towarów, statków rybackich, pchaczy pełnomorskich, statków szkolnych rybołówstwa morskiego i statków badawczych;
dostaw części do środków transportu morskiego i rybołówstwa morskiego - z wyłączeniem wyposażenia służącego celom rozrywki i sportu;
dostaw środków transportu lotniczego używanych w lotnictwie cywilnym do wykonywania głównie transportu międzynarodowego o masie własnej przekraczające 12 ton oraz części zamiennych do nich i wyposażenia pokładowego dla użytkownika docelowego, posiadającego świadectwo kwalifikacyjne wydane przez polski organ nadzoru lotniczego;
dostaw towarów służących bezpośrednio zaopatrzeniu statków używanych do żeglugi na pełnym morzu oraz przewożących pasażerów, używanych do ratownictwa lub udzielania pomocy na morzy, marynarki wojennej;
dostaw towarów służących zaopatrzeniu środków transportu lotniczego używanych do wykonywania transportu międzynarodowego.

Do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie zalicza się również: towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, jeśli przedmioty te nabyte były przez podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odsprzedaży, gdy podstawą opodatkowania jest marża pomniejszona o kwotę podatku.

WDT nie ma zastosowania również w niektórych przypadkach przemieszczania własnych towarów do innego państwa UE. Przemieszczania własnych towarów do innego państwa członkowskiego nie uznaje się za WDT, gdy:

towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, dla których miejscem dostawy jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli towary te są przemieszczane przez tego podatnika dokonującego ich towary lub na jego rzecz;
towary, których przemieszczanie następuje w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju;
towary są przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego;
przemieszczane towary mają być przedmiotem eksportu towarów dokonanego przez tego podatnika;
towary mają być przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
na towarach mają zostać wykonane usługi na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
towary te mają być czasowo używane na terytorium państwa członkowskiego innym niż Polska, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, w celu świadczenia usług przez tego podatnika;
towary mają być czasowo używane przez podatnika VAT na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem, że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła;
przemieszczanie gazu, energii elektrycznej, energii cieplnej lub chłodniczej.

Rejestracja oraz numer unijny

Numer unijny oznacza, że podatnik jest zarejestrowany na potrzeby handlu wewnątrzwspólnotowego. W Polsce takim numerem jest numer NIP podatnika, który poprzedzony jest kodem PL. Jednak, aby taki numer mógł prawnie funkcjonować, należy go zarejestrować. Rejestracji dokonuje się w urzędzie skarbowym. Co ważne, zarejestrować się mogą tylko Ci przedsiębiorcy, którzy mają status czynnego podatnika VAT. Jednocześnie oznacza to, że wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nie mogą dokonywać podatnicy zwolnieni z VAT - ponieważ nie mogą oni zostać zarejestrowani jako podatnik VAT UE.

Rejestracji jako podatnik VAT UE należy dokonać przed dniem dokonania WDT. Rejestracja odbywa się przez zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, do którego należy dołączyć załącznik VAT-R/UE, w którym zaznacza się zamiar dokonywania dostaw wewnątrzwspólnotowych.