Amortyzacja w firmie
CCo to jest amortyzacja?
Amortyzacja jest zabiegiem księgowym, który ma na celu równomierne rozłożenie zakupu w czasie. Jeżeli mówimy o amortyzacji, możemy rozróżnić:
- amortyzację księgową - to oszacowanie rzeczywistego zużycia danej rzeczy w czasie, który ma wpływ na wyniki finansowe,
- amortyzację ekonomiczną - to stopniowa utrata majątku trwałego na skutek jego zużycia i upływu czasu. Dobrym przykładem będzie samochód osobowy, który z czasem traci na wartości.
Amortyzacja stanowi więc koszt, który nie jest wydatkiem pieniężnym. Koszt ten obejmuje odpisy amortyzacyjne, które określają systematyczne i planowane rozłożenie w czasie wartości początkowej składników majątku firmy.
Według prawa podatkowego, rozpoczęcie amortyzacji następuje w miesiącu następującym po miesiącu wpisania danej rzeczy czy prawa do odpowiedniej firmowej ewidencji. Wpisanie musi mieć miejsce najpóźniej w miesiącu przekazania rzeczy czy prawa do używania. Przykładowo, jeśli z zakupionego na firmę auta przedsiębiorca zaczął korzystać w listopadzie, w listopadzie powinien wpisać je do ewidencji środków trwałych, a pierwszych odpisów amortyzacyjnych będzie musiał dokonać w grudniu. Koniec amortyzacji następuje w momencie zrównania się odpisów z wartością początkową składnika majątku. Amortyzacja kończy się także wraz z postawieniem go w stan likwidacji, sprzedażą lub stwierdzeniem niedoboru.
Amortyzacja w firmie spełnia następujące funkcje:
- umorzeniową - polega na korekcie wartości początkowej środka trwałego przez uwzględnienie zużycia fizycznego i ekonomicznego środka trwałego,
- kosztową - polega na obciążeniu kosztów przedsiębiorstwa kwotą wyliczonej amortyzacji,
- odtworzeniową (finansową) - polega na gromadzeniu funduszy pieniężnych przeznaczonych na reprodukcję środka trwałego.
Co podlega amortyzacji i jakie są jej stawki?
Amortyzacji podlegają środki trwałe, które firma posiada lub współposiada, nabyła lub wytworzyła we własnym zakresie i które są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcie do używania.
Środki trwałe to rzeczowe składniki majątku, których czas użytkowania przewidywany jest na dłużej niż rok i które są wykorzystywane przez przedsiębiorcę na potrzeby jego firmy. Przede wszystkim możemy do nich zaliczyć budowle, budynki i lokale, które są odrębną własnością, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne przedmioty o większej wartości.
Amortyzacji podlegają również wartości niematerialne i prawne o przewidywalnym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane na potrzeby firmy - to m.in. oprogramowanie, licencje, patenty, know how.
Amortyzacji nie podlegają:
- eksponaty muzealne,
- dzieła sztuki,
- grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Stawki amortyzacyjne
Wysokość stawek amortyzacyjnych jest opisana w załączniku nr 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przykładowo wynoszą one:
- budynki mieszkalne - 1,5%
- zespoły komputerowe - 30%
- samochody osobowe, ciężarowe, motocykle - 20%
- maszyny i urządzenia - w zależności od rodzaju - 7%, 10%, 14%, 18%, 20%, 25%
- telefony komórkowe - 20%
Kiedy nie trzeba dokonywać odpisów?
Odpisów amortyzacyjnych nie trzeba dokonywać, jeśli wartość początkowa składnika majątku jest niższa lub równa 10 000 zł. W takim wypadku wydatki można:
- zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu od razu, bez rozciągania wartości w czasie - w miesiącu oddania ich do używania lub w miesiącu następnym,
- wpisać do ewidencji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a następnie zamortyzować jednorazowo,
- wpisać do ewidencji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a następnie zamortyzować na zasadach ogólnych.
Może się zdarzyć, że nie planowaliśmy używania danego składnika dłużej niż rok i nie wprowadzaliśmy go z tego powodu do ewidencji środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych oraz nie amortyzowaliśmy go, a okazało się, że będzie on przez taki czas używany. Późniejszy termin wprowadzenia danego składnika do ewidencji niż miesiąc przyjęcie go do używania, uznaje się za ujawnienie środka trwałego. Odpisów amortyzacyjnych od ujawnionych składników majątku firmy dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki lub wartości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych czy wartości niematerialnych i prawnych.
Metody amortyzacji
Jako przedsiębiorca, masz do wyboru kilka sposobów amortyzacji. Wyboru odpowiedniej dla siebie metody amortyzacyjnej należy dokonać jeszcze przed nabyciem środka trwałego, ze względu na to, że najpóźniej w tym dniu trzeba ją sprecyzować.
Amortyzacja liniowa
Metoda linowa to jedna z najczęściej stosowanych metod odliczania odpisów amortyzacyjnych. Polega na równomiernym rozłożeniu wartości środka trwałego w czasie.
Metoda ta zakłada, że środek podlegający amortyzacji zużywa się równomiernie przez cały okres jego używania. Oznacza to, że stawka amortyzacyjna jest stała, a obliczamy ją z następującego wzoru:
Ar = (Wp - Wr) / Ou
gdzie:
Ar - stawka rocznej amortyzacji
Wp - wartość początkowa środka trwałego
Wr - wartość rezydualna
Ou - przewidywany okres użytkowania wyrażony w latach
Amortyzacja degresywna
Metoda amortyzacji degresywnej zakłada, że przydatność ekonomiczna obiektu majątku trwałego maleje w miarę jego użytkowania. Skutkiem takiego założenia jest to, że odpisy w początkowych latach użytkowania środka trwałego są wyższe, niż w latach kolejnych. Pozwala to na szybkie zaliczenie większości wydatku w koszty uzyskania przychodu, co z reguły jest korzystne dla firmy.
Aby obliczyć kwotę amortyzacji, nie zmieniamy stawki jakiej podlega dany środek. Zmieniamy tylko podstawę, którą staje się wartość netto - po pomniejszeniu o dotychczasowe odpisy.
W Polsce metoda ta występuje pod specyficzną odmianą, zwaną metodą degresywno-liniową. Polega ona na dokonywaniu odpisów metodą degresywną, ale zaczynając od roku, w którym amortyzacja miałaby być niższa od amortyzacji obliczonej metodą liniową.
Amortyzacja naturalna
Amortyzacja naturalna ma odzwierciedlać naturalne (rzeczywiste) zużycie danego środka trwałego. Metoda ta zakłada, że zużycie jest jednakowe na daną jednostkę pracy, co oznacza, że kwota amortyzacji będzie uzależniona od ilości pracy, jaką wykona dany środek w określonym czasie.
Kwotę amortyzacji obliczamy z następującego wzoru:
Ar = (Wp - Wr * Pw) / Pp
gdzie:
Ar - stawka rocznej amortyzacji
Wp - wartość początkowa środka trwałego
Wr - wartość rezydualna
Pw - praca wykonana w danym czasie
Pp - praca planowana w całym okresie użytkowania
Charakteryzuje się tym, że amortyzuje się łącznie grupę aktywów o podobnym wykorzystaniu w przedsiębiorstwie, podobnej wartości początkowej i zbliżonym okresie przydatności. Z reguły metoda ta dotyczy obiektów o niskiej wartości.
Amortyzacja jednorazowa
Niektórzy przedsiębiorcy mogą też korzystać z amortyzacji jednorazowej - w Polsce funkcjonują dwie alternatywne formy.
Pierwsza skierowana jest do przedsiębiorców, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz do małych podatników. Od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (z wyjątkiem samochodów osobowych) mogą oni dokonywać odpisów amortyzacyjnych jednorazowo w danym roku do wysokości limitu - 50 000 euro (łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych). Dotyczy to zarówno nowych jak i używanych środków trwałych. Wysokość tych odpisów wlicza się jednak do pomocy de minimis udzielanej w zakresie i na zasadach określonych w aktach prawa wspólnotowego.
Jako przedsiębiorca możesz również skorzystać z drugiego modelu amortyzacji jednorazowej i dokonać jednorazowego odpisu fabrycznie nowych środków trwałych, które są zaliczane do grupy 3 - 6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, pod warunkiem, że wartość początkowa danego środka trwałego nie przekracza kwoty 100 000 zł. Ustawodawca nie określa jednak, co należy rozumieć pod pojęciem fabrycznie nowych środków. Należy przy tym przyjąć, że chodzi o środek nieużywany, niedawno nabyty i świeżo powstały.
Jak zaksięgować amortyzację?
Kiedy nabywasz środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, będziesz zobowiązany do dokonywania regularnych odpisów amortyzacyjnych. Już w dniu przyjęcia składnika majątku do używania powinieneś ustalić okres lub stawkę amortyzacji, a także jej metodę. W czasie amortyzacji będziesz zobowiązany również do kontrolowania poprawności stosowanych okresów, stawek i metod. Dzięki temu możliwe będzie poprawianie dokonywanych odpisów amortyzacyjnych.
Rozliczenia związane z amortyzacją są znacznie prostsze, jeśli pomaga nam w tym fachowiec. Przykładowo, korzystając z usług księgowości Tax Care, możesz powierzyć prowadzenie ksiąg rachunkowych Twojej firmy kwalifikowanym księgowym, którzy kompleksowo dobiorą najlepsze dla Ciebie rozwiązania podatkowe.
Gotowe biznesplany
Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!
Cena już od: 29 zł
Zobacz listę biznesplanów ›lub
Zleć napisanie wniosku do Urzędu Pracy ›Oceń ten artykuł:
