Ryczałt czy VAT - którą formę opodatkowania wybrać?
Ryczałt ewidencjonowany
Ryczałt ewidencjonowany jest jedną z czterech form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych - innymi podstawowymi formami opodatkowania są:
- opodatkowanie na zasadach ogólnych,
- podatek liniowy,
- karta podatkowa.
Kto może stosować ryczałt?
Ryczałt jest formą opodatkowania, która nie jest przeznaczona dla każdego przedsiębiorcy. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym nie wymienia, kto może z takiej formy skorzystać. Wskazuje natomiast na podmioty, które nie mogą zastosować opodatkowania dochodów ryczałtem - należą do nich:
- podatnicy opłacający podatek w formie karty podatkowej,
- podatnicy korzystający z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
- podatnicy osiągający w całości lub w części przychody z tytułu:
- prowadzenia aptek,
- działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw, czyli prowadzenia lombardu,
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie wolnych zawodów,
- świadczenia usług wskazanych w załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym - należą do nich m. in. usługi związane z leśnictwem, usługi pośrednict6wa w sprzedaży hurtowej paliw, rud, metali i chemikaliów przemysłowych, usługi licencyjne, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, usługi kulturalne i rozrywkowe i wiele innych,
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
- podatnicy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
- podatników podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
- samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
Prawo do zastosowanie ryczałtu traci również podatnik, który prowadzi działalność samodzielnie lub w formie spółki i uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego albo obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub wykonywał (albo wykonuje) w roku podatkowym.
Przykład:
Michał w 2017 r. pracował jako kierowca w firmie transportowej „M-Trans”. W 2018 r. założył własną działalność gospodarczą - firmę transportową „CO-Trans” i świadczy usługi transportu na rzecz byłego pracodawcy „M-Trans”. Oznacza to, że Michał nie może zastosować opodatkowania w formie ryczałtu, ponieważ świadczy usługi na rzecz byłego pracodawcy będące takimi samymi czynnościami, jakie u niego wykonywał.
Stawki podatku
W formie opodatkowania jaką jest ryczałt, podstawą opodatkowania jest przychód. Oznacza to, że podstawa nie zostaje pomniejszona o koszty uzyskania przychodu.
Osiągane przychody zostają opodatkowane różnymi stawkami, które zależą od wykonywanej działalności gospodarczej. Stawki te wynoszą:
20% - dla przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów
17% - dla przychodów ze świadczenia usług:
- reprodukcji komputerowych nośników informacji,
- pośrednictwa w sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek (w tym przez Internet), sprzedaży hurtowej pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), sprzedaży hurtowej części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich,
- pośrednictwa w sprzedaży hurtowej,
- parkingowych,
- związanych z zakwaterowaniem,
- związanych z wydawaniem pakietów gier komputerowych, pakietów oprogramowania systemowego, pakietów oprogramowania użytkowego, oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu,
- związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego,
- przetwarzania danych, przesyłania strumieniu audiowizualnych przez Internet,
- zarządzania nieruchomościami i ich obsługi wykonywanej na zlecenie,
- wynajmu i dzierżawy środków transportu,
- przez agencje pracy tymczasowej,
- przez agentów i pośredników turystycznych w zakresie rezerwacji biletów,
- fotograficznych,
- przyjmowania telefonów,
- poradnictwa dla dzieci dotyczącego problemów edukacyjnych,
- pomocy społecznej.
8,5% - dla przychodów:
- z otrzymanych lub pozostawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze - do 100 000 zł; od nadwyżki ryczałt wynosi 12,5%,
- przychodów z działalności usługowej (w tym sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%),
- związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom,
- ze świadczenia usług wychowania przedszkolnego,
- ze świadczenia usług związanych z działalnością ogrodów botanicznych i zoologicznych oraz obszarów i obiektów przyrody,
- z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
- prowizji uzyskanej przez kolportera prasy.
5,5% - dla przychodów:
- z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
- uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów.
3% - dla przychodów:
- z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
- z działalności usługowej w zakresie handlu,
- ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą,
- z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów,
- z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej.
2% - dla przychodów ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem działów specjalnych produkcji rolnych oraz podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.
Wybór ryczałtu
Jeżeli osoba, która rozpoczyna działalność gospodarczą, chce wybrać ryczałt jako formę opodatkowania, to wskazuje to na druku CEIDG-1. Natomiast jeżeli przedsiębiorca stosuje już inną formę opodatkowania, a chce zmienić ją na ryczałt, to może to zrobić po zakończeniu roku podatkowego w terminie do 20 stycznia.
Plusy i minusy ryczałtu
Ryczał ewidencjonowany jako forma opodatkowania przedsiębiorstwa ma swoje wady i zalety, których analiza może ułatwić przyszłemu przedsiębiorcy decyzję, czy ryczałt będzie dla niego odpowiednią formą opodatkowania.
| Ryczałt | |
|---|---|
| Zalety | Wady |
|
|
Podatek VAT
Podatek VAT jest podatkiem od towarów i usług, którego opłacanie jest niezależne od tego, jaką wybrałeś formę opodatkowania podatkiem dochodowym. Jeżeli jesteś osobą, która chce założyć działalność gospodarczą, to na samym początku będziesz musiał zadecydować, czy chcesz być czynnym podatnikiem VAT, czy chcesz korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Zwolnienia w podatku VAT możemy podzielić na:
1) zwolnienia podmiotowe, które dotyczą przede wszystkim przedsiębiorców, których obroty w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 200 000 zł (w kwotę tą nie wlicza się podatku).
Ze zwolnienia podmiotowego nie mogą korzystać podatnicy:</p>
- dokonujący dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali),
- dokonujący dostaw towarów opodatkowanym podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych,
- dokonujący dostaw budynków, budowli lub ich części,
- dokonujący dostaw terenów budowlanych,
- dokonujący nowych środków transportu,
- świadczący usługi prawnicze, w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego),
- nieposiadający siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
2) zwolnienia przedmiotowe, które wyliczone zostały w art 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Do najbardziej popularnych zalicza się zwolnienie od podatku VAT z:
- powszechnych usług pocztowych świadczonych przez operatora obowiązanego do świadczenia takich usług,
- usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze,
- usługi transportu sanitarnego,
- usługi nauczania języków obcych.
Zgłoszenie się jako podatnika VAT
Podjęcie działalności, której przedmiot nie daje podstaw do zwolnienia od podatku VAT oznacza, że nie trzeba dokonywać rejestracji dla celów VAT. To samo dotyczy przedsiębiorcy, który ma zamiar skorzystać ze zwolnienia (o ile przepisy dopuszczają taką możliwość).
Jeżeli więc prowadzisz działalność gospodarczą lub zamierzasz ją dopiero podjąć, a nie możesz lub nie chcesz skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT, powinieneś zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Aby tego dokonać, należy wypełnić druk VAT-R i złożyć go w urzędzie skarbowym.
Zalety i wady bycia czynnym podatnikiem VAT
Podobnie jak przy wyborze ryczałtu jako formy opodatkowania, tak i bycie czynnym podatnikiem VAT ma swoje lepsze i gorsze strony.
Bycie czynnym podatnikiem VAT opłaca się przede wszystkim wtedy, gdy:
- dokonujesz sprzedaży towarów lub usług podmiotom, które również są czynnymi podatnikami VAT,
- zakup opodatkowany jest stawką 23%, a sprzedaż stawką niższą,
- planujesz inwestycje - wtedy nadwyżka naliczonego podatku VAT, czyli tego od zakupów zostanie zwrócona, co przyczyni się do uzyskania dodatkowych środków finansowych.
Są też pewne sytuacje, kiedy bardziej korzystne dla przedsiębiorcy będzie skorzystanie ze zwolnienia z VAT-u. Można tutaj wymienić przede wszystkim dokonywanie sprzedaży na rzecz podmiotów, które nie są podatnikami VAT (np. handel detaliczny). Zwolnienie z VAT-u będzie również korzystne, gdy nie planujesz większych wydatków w swoim przedsiębiorstwie.
Ryczałt i VAT jako jeden podatek
Opodatkowanie ryczałtem oraz opodatkowanie VAT-em to dwa niezależne od siebie podatki, ale często spotykanym rozwiązaniem jest także połączenie jednego podatku z drugim. Możemy spotkać się tutaj z dwoma rozwiązaniami:
- ryczałt + czynny podatnik VAT - polega to na tym, że przedsiębiorca płaci stały podatek od przychodów, a oprócz tego podatek VAT.
- ryczałt + zwolnienie od VAT - w takiej sytuacji podatnik płaci tylko podatek wyliczony na podstawie odpowiedniej stawki podatkowej.
Oceń ten artykuł:
