Czym jest mikro, mała, średnia oraz duża firma?

Sektor MŚP - małych i średnich przedsiębiorstw

Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (sektor MŚP) jest terminem grupującym średnie, małe oraz mikroprzedsiębiorstwa. Takie kategorie przedsiębiorstw pojawiły się w polskim ustawodawstwie w ramach harmonizacji prawa z prawem Unii Europejskiej. Do sektora MSP zalicza się podmioty prowadzące działalność gospodarczą i to bez względu na jej formę organizacyjno-prawną w szczególności chodzi o osoby prowadzące działalność na własny rachunek, firmy rodzinne, ale też spółki i konsorcja.

Kim jest mikro, mały i średni przedsiębiorca?

Definicję mikro, małego i średniego przedsiębiorcy podaje nam ustawa - Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z nią:

• mikroprzedsiębiorca- przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

• mały przedsiębiorca- przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro - i który nie jest mikroprzedsiębiorcą.

• średni przedsiębiorca- przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro - i który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą.

Przykład:
Firma Y zatrudnia 35 osób, a jej roczny obrót netto wynosi 55 mln euro. Mimo tego, że według liczby zatrudnianych pracowników firma zostałaby zaliczana do małych przedsiębiorstw, to ze względu osiągane obroty należy do średnich przedsiębiorstw.

Do zaliczenia przedsiębiorcy do określonej grupy muszą być spełnione oba warunki łącznie- zarówno dotyczący liczby zatrudnianych pracowników, jak i osiąganych zysków. Przekroczenie w górę chociaż jednego z nich decyduje o zaliczeniu przedsiębiorcy do wyższej kategorii.

Dla przejrzystości powyższych definicji przedstawiamy ich tabelaryczną prezentację:

Uwaga!
Aby przedsiębiorca mógł zostać zakwalifikowany do danej grupy, warunki zatrudnienia pracowników i rocznego obrotu bilansu lub suma aktywów bilansu muszą być spełnione łącznie.

Średnioroczne zatrudnienie

Aby przedsiębiorcę można było zakwalifikować do danej grupy, jednym z warunków jaki musi on spełniać jest średnioroczne zatrudnienie. Prawo przedsiębiorców wskazuje jak określić średnioroczne zatrudnienie.

Zgodnie z przepisami ustawy średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty, nie uwzględniając pracowników:

• przebywających na urlopach macierzyńskich,
• przebywających na urlopach na warunkach urlopu macierzyńskiego,
• przebywających na urlopach ojcowskich,
• przebywających na urlopach rodzicielskich i urlopach wychowawczych,
• zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.

Średnioroczne zatrudnienie określa się w przeliczeniu na pełne etaty. Prawo nie wskazuje metodyki dokonywania takich obliczeń. Przyjmuje się tutaj sposób obliczania przyjęty w statystyce- aby przeliczyć osoby niepełnozatrudnione na osoby pełnozatrudnione należy przemnożyć ilość pracowników przez wymiar powierzonych im etatów.

Na przykład:
10 pracowników zatrudnionych na ½ etatu - do policzenia ile mamy pełnych etatów trzeba pomnożyć 10 przez 1/2. Wychodzi nam więc 5 pełnych etatów.

Natomiast przeciętne miesięczne zatrudnienie można obliczyć za pomocą trzech metod:

• metodą pełną - w której oblicza się średnią arytmetyczną poprzez podzielenie sumy stanów zatrudnienia w poszczególnych dniach pracy w danym miesiącu przez liczbę dni kalendarzowych w miesiącu;
• metodą uproszczoną jako średnia chronologiczna - w której oblicza się połowę stanu zatrudnienia w pierwszym dniu miesiąca, w 15 dniu miesiąca oraz w ostatnim dniu miesiąca, a następnie wyciąga się z tego średnią;
• metodą uproszczoną jako średnią z sumy dwóch stanów dziennych - w której oblicza się połowę sumy stanów w pierwszym i w ostatnim dniu miesiąca, a następnie wyciąga się z tego średnią.

Kto jest pracownikiem?

Jednym z kryteriów przypisania przedsiębiorcy do określonej kategorii przedsiębiorców jest zatrudnianie określonej liczby pracowników. Definicję legalną pracownika znajdziemy w Kodeksie pracy, zgodnie z którym pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Prawo przedsiębiorców nie wskazuje odrębnej definicji pracownika, w związku z tym należy uznać, że trzeba tutaj stosować definicję zawartą w Kodeksie pracy.

Co to jest obrót ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych?

Obrót ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz obrót z operacji finansowych są pojęciami niedefiniowanymi Prawem przedsiębiorców. Możemy jedynie stwierdzić, że obrót ten dotyczy wartości całkowitej sprzedaży dóbr lub usług w określonym okresie (tutaj jest to rok obrotowy). Chodzi tutaj przede wszystkim o wpływy lub należności ze sprzedaży towarów i usług.

Prawo przedsiębiorców w tej kwestii wskazuje jedynie, że w przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą krócej niż rok, jego przewidywany obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych, a także średnioroczne zatrudnienie, określa się na podstawie danych za ostatni okres udokumentowany przez przedsiębiorcę.

Kurs euro

Zastanawiasz się po jakim kursie euro należy przeliczyć roczny obrót netto lub sumę aktywów bilansu w celu ustalenia, do której grupy zalicza się Twoje przedsiębiorstwo? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w Prawie przedsiębiorców. Zgodnie z jej przepisami wyrażone w euro wielkości przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Średnie kursy walut sprawdzisz na stronie Narodowego Banku Polskiego: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/kursy/arch_a.html

Przedsiębiorstwa zależne i partnerskie

Do stwierdzenia, czy przedsiębiorstwo należy do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, konieczne jest również ustalenie, czy przedsiębiorstwo to jest niezależne, partnerskie lub związane. W tym celu uwzględnia się wszelkie związki z innymi przedsiębiorstwami. Jeżeli takie związki istnieją, to ich dane należy dodać do swojego przedsiębiorstwa i na tej podstawie sprawdzić, czy połączone ze sobą dane zachowują progi dla przedsiębiorstw w sektorze MSP.

Przedsiębiorstwo jest niezależne, jeżeli spełnia następujące warunki:

• jest przedsiębiorstwem samodzielnym - oznacza to, że nie może ono posiadać żadnych udziałów w innych przedsiębiorstwach oraz inne przedsiębiorstwa nie mogą posiadać udziałów w nim;
• posiada poniżej 25% kapitału lub głosów w innych przedsiębiorstwach albo inne przedsiębiorstwa posiadają taką ilość w nim.

Przedsiębiorstwo partnerskie - jest to przedsiębiorstwo, które posiada 25% lub więcej kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie, a inne przedsiębiorstwo ma taki procent w tym przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwo partnerskie nie może być związane z innym przedsiębiorstwem- gdyby tak było, to nie można go uznać za partnerskie.

Przedsiębiorstwa można uznać za związane wtedy, gdy pozostają one ze sobą w takim związku, że jedno posiada większość głosów przysługujących udziałowcom w drugim przedsiębiorstwie. Związek może polegać też na tym, że jedno przedsiębiorstwo będzie miało prawo wyznaczyć lub odwołać w drugim przedsiębiorstwie członków zarządu lub rady nadzorczej.

Duże przedsiębiorstwa

Przepisy prawne nie wskazują bezpośrednio na definicję dużego przedsiębiorstwa. Jednak na podstawie definicji mikro, małego i średniego przedsiębiorcy możemy stwierdzić, że dużym przedsiębiorą jest przedsiębiorca, który w jednym z ostatnich dwóch lat obrotowych:

• zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników lub
• zatrudniał mniej niż 250 pracowników, ale roczny obrót netto przekracza równowartość w złotych 50 milionów euro lub suma aktywów bilansu przekracza równowartość 43 milionów euro.

Obliczanie średniorocznego zatrudnienia odbywa się na takich samych zasadach jak przy przedsiębiorstwach należących do sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Takie same zasady obowiązują również przy przeliczaniu euro na złotówki.

Przykład:
Firma X w 2017 r. osiągnęła roczny obrót na poziomie 25 mln euro, a jej roczny bilans wynosił 32 mln euro. Na podstawie danych finansowych wynika, że ta firma należy do średnich przedsiębiorstw. Jednak firma X zatrudnia 300 pracowników. Z tego powodu będzie już traktowana jako duże przedsiębiorstwo.

Podział na sektor MSP i duże przedsiębiorstwa

Podział na sektor MSP i duże przedsiębiorstwa jest uzasadniony tym, że sektor korzysta ze szczególnych regulacji prawnych zawartych w prawie gospodarczym. W szczególności chodzi tutaj o pomoc publiczną, która sprowadza się do pomocy państwa małym i średnim przedsiębiorcom. Ma to ogromne znaczenie szczególnie w programach unijnych.

Przypisanie przywilejów dla przedsiębiorstw z sektora MSP jest ponadto uzasadnione tym, że przedsiębiorstwa te mają kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego państw. To właśnie niezbyt duże przedsiębiorstwa przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Z tego względu polityka Unii Europejskiej dąży do rozwoju firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.

Gotowe biznesplany

Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!

Cena już od: 29 zł

Zobacz listę biznesplanów  ›

lub

Zleć napisanie wniosku do  Urzędu Pracy  ›

Zobacz także artykuły podobne:

Jak napisać biznesplan?

Ekologiczna franczyza, czyli biznes dla miłośników zdrowia i natury

Szczegółowo oszacuj przychody i wydatki planowanej firmy

Pomysł na biznes - praca zdalna