Czynny żal - wzór pisma z omówieniem
Co to jest czynny żal i do czego służy?
Czynny żal to dobrowolne zaniechanie lub zapobieżenie skutkowi popełnionego przestępstwa. Innymi słowy, jest to dobrowolne przyznanie się przez Ciebie do winy, zaprzestanie popełniania przestępstwa i zgłoszenie chęci do uregulowania wszelkich spraw z urzędem skarbowym. Czynny żal składany jest na piśmie, w którym należy przyznać się do winy, wskazać jej powody oraz zobowiązać się do uregulowania zobowiązania. Ma to na celu powstrzymanie wszczęcia przeciwko Tobie postępowania karno-skarbowego.
Instytucja czynnego żalu w stosunkach przedsiębiorcy z urzędem skarbowym uregulowana została w Kodeksie karnym skarbowym, który w art. 16 § 1 stanowi, że:
„Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu”.
Przedsiębiorcy z instytucji czynnego żalu najczęściej korzystają, gdy spóźnią się ze złożeniem zeznania podatkowego w wymaganym do tego terminie.
Instytucja czynnego żalu służy również naprawieniu sytuacji związanych z:
- nierzetelnym prowadzeniem ksiąg podatkowych,
- nierzetelnym wystawianiem faktur,
- niezapłaceniem lub nieodpowiednim zapłaceniem podatku dochodowego (PIT lub CIT) lub podatku VAT,
- bezprawnym stosowaniem obniżonych stawek VAT,
- zwolnieniami lub zatajeniem przed organem podatkowym prawdziwych rozmiarów prowadzonej działalności gospodarczej.
Przepisy dotyczące czynnego żalu znajdziesz w Kodeksie karnym skarbowym dostępnym tutaj: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19990830930/U/D19990930Lj.pdf
Warunki skuteczności czynnego żalu
Czynny żal, aby odniósł zamierzone skutki, musi być skuteczny. Pamiętaj, że liczy się tutaj czas - przyznanie się do błędu musi nastąpić, zanim właściwy organ samodzielnie udokumentuje popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Czynny żal będzie skuteczny także wówczas, gdy przyznasz się do błędu wcześniej od rozpoczęcia przez organ ścigania innej czynności zmierzającej do wykrycia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, takiej jak przeszukania, czynności sprawdzającej czy kontroli. Wyjątkowo czynny żal możesz złożyć po dokonaniu przez organ ścigania wymienionych czynności, jeśli nie umożliwiły one wszczęcia postępowania w sprawie czynu zabronionego.
Kodeks karny skarbowy wskazuje sytuacje, w których złożenie czynnego żalu nie odniesie pożądanego skutku:
- gdy podatnik został już wezwany w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały już popełnienie przestępstwa,
- podatnik jest w trakcie postępowania kontrolnego,
- podatnik zorganizował grupę przestępczą bądź nakłaniał inną osobę w celu popełnienia przestępstwa skarbowego.
Uwaga! Czynny żal nie zwalnia z obowiązku uregulowania zaległości. Dlatego obowiązkowym warunkiem, który pozwala na uznanie czynnego żalu za skuteczny, jest uiszczenie zaległej opłaty razem z odsetkami.
Na czynny żal nie mogą powoływać się osoby, które:
- kierowały wykonaniem czynu zabronionego, który został ujawniony,
- polecające wykonanie czynu zabronionego, który został ujawniony, osobie od siebie uzależnionej,
- organizujące lub kierujące grupą lub związkiem, których celem jest popełnienie przestępstwa skarbowego - wyjątkiem w tej sytuacji jest złożenie zawiadomienia przez wszystkich członków grupy lub związku przestępczego,
- nakłaniające inne osoby do popełnienia przestępstwa albo wykroczenia skarbowego, by przeciwko nim skierować postępowanie w tej sprawie.
Jak napisać i uzasadnić czynny żal w urzędzie skarbowym?
Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego nie ma prawnie określonej formy, jednak powinno ono zawierać pewne elementy.
Forma czynnego żalu
Pismo z czynnym żalem składa się w formie pisemnej i związku z tym powinno mieć elementy charakterystyczne dla tej formy. Pismo możesz złożyć osobiście w urzędzie skarbowym lub zrobić to za pośrednictwem poczty. Po zapoznaniu się z pismem urząd skarbowy wydaje decyzje. Jeśli uzna w niej czynny żal za niedopuszczalny, musisz wiedzieć, że nie przysługuje Ci od niej żaden środek odwoławczych.
Treść czynnego żalu
Czynny żal nie ma swojego urzędowego wzoru ani formularza. Pismo to należy sporządzić samodzielnie na piśmie i powinno ono zawierać następujące elementy:
- dane osoby składającej czynny żal,
- adresata, którym jest Naczelnik urzędu skarbowego,
- charakter popełnionego czynu i jego okoliczności,
- osoby, które miały związek z popełnionym czynem zabronionym,
- informację o tym, czy podatnik naprawił swój czyn, a jeżeli tego nie zrobił - to w jaki sposób i w jakim terminie podatnik zobowiązuje się do jego naprawienia.
W przypadku, gdy niezapłacenie podatku lub niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie zdarzyło Ci się po raz pierwszy warto o tym wspomnieć w piśmie zawiadamiającym o popełnieniu przestępstwa. Incydentalne popełnienie zabronionego czynu skarbowego może być dla Ciebie okolicznością łagodzącą.
Załączniki do czynnego żalu
Do pisma, w którym przyznasz się do popełnienia czynu zabronionego, należy dołączyć inne dokumenty, które będą miały wpływ na uznanie skuteczności Twojego pisma. Przede wszystkim do czynnego żalu musisz dołączyć:
- potwierdzenie zapłaty uiszczenia wymaganej należności publicznoprawnej - jeśli czynny żal dotyczy niezapłacenia podatku w terminie,
- przedmioty podlegające obowiązkowi, którego nie dopełniłeś - tutaj chodzi o deklaracje i zeznania podatkowe, których nie złożyłeś w przypisanym do tego terminie.
Termin do złożenia czynnego żalu
Przepisy prawa nie określają terminu, w jakim podatnik może przyznać się do popełnionego przestępstwa. Jeśli jednak zdarzyło Ci się nie dopełnić obowiązków względem urzędu skarbowego i zależy Ci na tym, aby Twoje pismo było uznane za skuteczne, powinieneś je złożyć zanim organ ścigania udokumentuje jego popełnienie.
Czynny żal - wzór pisma
Poniżej znajduje się przykładowy wzór pisma "czynnego żalu" do urzędu skarbowego, w którym przyznajesz się do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
..................................
(miejscowość i data)
..................................
..................................
..................................
(dane identyfikujące podatnika: imię i nazwisko, adres,
nr NIP, nr REGON w przypadku przedsiębiorstwa)
.................................................
.................................................
.................................................
(dane identyfikujące adresata - Naczelnik Urzędu
Skarbowego wraz z adresem urzędu skarbowego)
Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego
(czynny żal)
Na podstawie art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego zawiadamiam o popełnieniu przeze mnie czynu zabronionego polegającego na tym, że ............................ (tutaj należy opisać na czym polegał czyn zabroniony - np. niezapłaceniu podatku w terminie, niezłożenie zeznania podatkowego).
Niedotrzymanie ustawowych obowiązków wynikało z ................................ (tutaj należy opisać okoliczności, przez które nie dotrzymałeś obowiązków).
Jednocześnie oświadczam, że przy popełnianiu wyżej wymienionego czynu nie doszło do współdziałania z innymi osobami.
Informuję również, że w dniu .............................. (tutaj należy wpisać datę) zaległe zobowiązania zostały dopełnione w formie ................................... (tutaj należy podać w jaki sposób wywiązałeś się z obowiązków w stosunku do urzędu skarbowego).
W związku z powyższym, wnoszę o odstąpienie od stosowania sankcji przewidzianych w Kodeksie karnym skarbowym. Dołożę wszelkich starań, aby sytuacja taka nie miała więcej miejsca.
Z poważaniem,
..................................
(podpis osoby zgłaszającej czynny żal)
Uwaga!
Podpis musi złożyć własnoręcznie osoba składająca czynny żal. Podpisanie pisma przez pełnomocnika lub współpracownika może zostać potraktowane jako zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, a nie jako czynny żal.
Instytucja czynnego żalu jest przychylna podatnikom, którym incydentalnie zdarzyło się nie dopełnić obowiązków podatkowych i którzy samowolnie się do tego przyznali. Skuteczny czynny żal w pewnym sensie umarza karę, którą mógł zastosować urząd skarbowy na skutek niedopełnienia obowiązków. Jako przedsiębiorca, musisz być świadomy, że masz prawo złożyć czynny żal w urzędzie skarbowym, zaraz po zauważeniu swojego wykroczenia. Im szybciej to zrobisz, tym łagodniej zostaniesz potraktowany przez urząd.
Warto jednak pamiętać, że dla osób, które uporczywie uchylają się od obowiązków czynny żal nie będzie dobrym instrumentem, bowiem w końcu urząd skarbowy to zauważy i pomimo to nałoży na Ciebie karę.
Oceń ten artykuł:
