Jak sporządzić plan finansowy?

Czym jest plan finansowy?

Plan finansowy jest dokumentem określającym przewidywane koszty i przychody firmy. To plan zagospodarowania zasobów, który pomaga przedsiębiorcy w osiągnięciu zysków, nie narażając firmy na upadłość. Jest kluczowym dokumentem zarówno podczas zakładania działalności gospodarczej, jak i podczas jej prowadzenia.

Właściwie sporządzony plan finansowy umożliwia podejmowanie trafniejszych decyzji finansowych, co przekłada się na wzrost wartości firmy oraz ograniczenie zagrożeń, jakie mogą pojawić się w przyszłości. Stworzenie dobrego planu finansowego wymaga jednak koordynacji z planami w innych dziedzinach bizesu, m.in. w zakresie produkcji, sprzedaży czy marketingu.

Plan finansowy jest nieodłączną częścią każdego biznesplanu, szczególnie istotną dla potencjalnego inwestora. Musisz wykazać w niej, że zaplanowane cele oraz poniesione inwestycje będą w stanie nie tylko pokryć wydatki, ale także przyniosą oczekiwane zyski. Analiza finansowa w biznesplanie może wykazać, że dane przedsięwzięcie jest nieopłacalne i wówczas lepiej nie podejmować się jego realizacji, jeśli nie chcemy narażać się na ponoszenie strat.

Dlaczego warto sporządzić plan finansowy?

Mając pojęcie o tym, czym jest plan finansowy, należy wiedzieć również, dlaczego warto go sporządzić. Przygotowanie planu finansowego niesie z sobą bowiem wiele zalet. Oto najważniejsze z nich:

• sporządzenie planu finansowego usprawnia proces przygotowania całościowego planu działania firmy
• dostarcza informacji niezbędnych dla właściwego podejmowania decyzji
• pozwala na lepszą kontrolę działań firmy i poszczególnych jednostek organizacyjnych
• wpływa na usprawnienie wzajemnej komunikacji i koordynacji w firmie
• motywuje pracowników do efektywniejszej pracy

Pamiętaj!
Plan finansowy musi być oparty na danych, które wynikają z rzetelnie przeprowadzonej analizy rynku. To, jak sporządzisz plan finansowy ma bowiem duży wpływ na przyszły sukces Twojej firmy, ale nie przesądza o jego osiągnięciu! Pewien możesz być natomiast tego, że poczynione przez Ciebie prognozy pomogą Ci w podejmowaniu właściwych decyzji i zmniejszeniu ryzyka, które występuje w każdej branży działającej na rynku.

Cechy właściwej analizy finansowej

Odpowiednio przygotowana analiza finansowa dla potrzeb biznesplanu powinna odpowiadać na następujące pytania:

• Jakie nakłady będą konieczne na realizację przedsięwzięcia, zarówno w krótkiej, jak i długiej perspektywie czasu?
• Jakie są źródła finansowania przedsięwzięcia?
• Ile wynoszą bieżące i zakładane koszty prowadzenia działalności gospodarczej?
• Jaka jest wysokość przychodów, które powinna generować firma? Jaka będzie ich przyszła dynamika?
• Jakiej wielkości zyski zamierza wypracować firma? W jakim czasie to nastąpi?

Etapy tworzenia planu finansowego

Plan finansowy tworzy się w kilku zasadniczych krokach:

1. Określenie celów firmy oraz sporządzenie sprawozdań finansowych, które zawierają przewidywania dotyczące przyszłości firmy
2. Oszacowanie ilości środków koniecznych do realizacji planowanego przedsięwzięcia
3. Przeprowadzenie długo i krótkoterminowych prognoz finansowych
4. Kontrola wydawania pieniędzy wewnątrz firmy
5. Opracowanie strategii na wypadek pojawienia się nieoczekiwanych zmian lub kiedy prognozy finansowe nie zostaną spełnione

Trzy sposoby konstrukcji planu finansowego

Kolejnym krokiem jest poznanie różnych sposobów prowadzenia prognoz finansowych. Wyróżnia się ich trzy:

1. Metoda z góry na dół - w podejściu tym określa się ogólną sytuację ekonomiczną przedsiębiorstwa i możliwy do osiągnięcia popyt, wraz ze stopniem w jakim firma może go w przyszłości zrealizować. Na tej podstawie ustala się prognozę w poszczególnych segmentach rynku i wynikające z tego zadania dla poszczególnych działów firmy.

2. Metoda z dołu do góry - to inaczej prognoza sprzedaży, która obejmuje poszczególne działy firmy. Podjęte w ten sposób ustalenia na poziomie całej firmy są agregowane w całościowym planie.

3. Podejście interakcyjne - jest kombinacją dwóch przedstawionych wyżej podejść i w praktyce jest ono najczęściej stosowane.

Co powinien zawierać plan finansowy?

Prognozy finansowe muszą wynikać oraz być zgodne z poczynionymi założeniami. Co istotne, powinny także uwzględniać sformułowane wcześniej cele przedsięwzięcia, dotyczące m.in. przyjętych strategii działalności gospodarczej w każdym z segmentów.

Plan finansowy powinien składać się z następujących części:

• rachunek zysków i strat
• bilans
• rachunek przepływów pieniężnych

W każdej z wyżej wymienionych części należy zaplanować oczekiwane wyniki działalności. Trzeba jednak pamięć przy tym, że prognozy finansowe powinny być zgodne z postawionymi założeniami i powinny uwzględniać sformułowane wcześniej cele przedsięwzięcia. Przewidywane kwoty powinny być przedstawione w formie sumarycznego zestawienia planowanych wydatków i przychodów. Jest to bardzo istotne z punktu widzenia zarówno przedsiębiorcy, jak i potencjalnych inwestorów.

Ta część planu finansowego powinna zostać sporządzona w oparciu o szczegółowe informacje zawarte w kolejnych rozdziałach biznesplanu.

Pamiętaj!
Każda część planu finansowego ujęta w biznesplanie powinna prognozować wydatki i zyski na okres od 3 do 5 lat. Szczególnie ważne jest to, aby wszelkie prognozy obejmowały co najmniej jeden rok od momentu, kiedy firma osiągnie próg rentowności. Najczęstszą praktyką jest opracowywanie szczegółowego planu finansowego na pierwsze dwa lata funkcjonowania przedsiębiorstwa, w ujęciu miesięcznym bądź kwartalnym, a następnie plany roczne.

1. Rachunek zysków i strat

Rachunek zysków i strat, nazywany również rachunkiem wyników lub rachunkiem finansowym, jest jednym z głównych elementów planu finansowego. Zawiera przewidywane w założonym czasie dochody i wydatki firmy. Do przychodów zalicza się wpływy ze sprzedaży towarów i usług, natomiast do wydatków środki pieniężne, które będą wypływać z firmy (mogą być one związane np. z zakupem maszyn, spłatą czynszu czy wypłatą wynagrodzeń). Rachunek ten dostarcza informacji o wysokości dochodu przedsiębiorstwa, dlatego też należy przedstawić w nim rzetelne dane.

Oto przykładowa struktura rachunku zysków i strat:

2. Bilans

Uwaga!
Podstawowa zasada konstrukcji bilansu zakłada, że aktywa muszą równać się pasywom - wartość wszystkich składników majątku będącego w dyspozycji firmy (aktywa) równa się sumie środków za pomocą których zostały sfinansowane (pasywa).

Bilans jest dokumentem zawierającym zestawienie stanu majątku przedsiębiorstwa (aktywa) oraz źródeł jego finansowania (pasywa). Stanowi prognozę finansową, w której wskazuje się, jakie aktywa będą potrzebne do zrealizowania planowanego przedsięwzięcia i w jakiej wysokości, a także w jaki sposób będą one finansowane.

Bilans stanowi ważną częścią biznesplanu, gdyż jest obrazem sytuacji finansowej Twojej działalności w danej chwili. Oto kilka wskazówek jak napisać bilans na potrzeby biznesplanu:

• Wypisz wszystkie elementy składające się na bieżącą sytuację finansową Twojej firmy w danym okresie i określ ich wartość w złotówkach.
• Podziel wszystkie wyszczególnione pozycje na dwie grupy: aktywa i pasywa. Do aktywów zalicza się wszystkie posiadane przez firmę zasoby (m.in. środki pieniężne, maszyny, urządzenia, lokale), natomiast pasywa to źródła, z których pieniądze zostały wzięte (m.in. kredyty, pożyczki, kapitał własny).
• Zobowiązania i planowane inwestycje możesz podzielić na krótkoterminowe (do 12 miesięcy) i długoterminowe. Podobnie podziel aktywa na trwałe (posiadane na długi okres czasu) i obrotowe (posiadane w krótkim czasie).

Poniżej znajdziesz przykładową strukturę bilansu:

Więcej na temat bilansu przeczytasz w artykule:
- Bilans - co to jest i jak działa

3. Rachunek przepływów pieniężnych (ang. cash flow)

Rachunek przepływów pieniężnych, zaraz za bilansem oraz rachunkiem zysków i strat, stanowi kolejny ważny element sprawozdania finansowego. cash flow to zestawienie wpływów i wydatków gotówkowych, czyli przepływów pieniężnych (netto), w układzie miesięcznym na najbliższe lata. Jego celem jest wyjaśnienie źródeł zwiększenia lub zmniejszenia stanu środków zawartych w bilansie oraz określenie zapotrzebowania firmy na zewnętrzne środki finansowe. Umożliwia on też ocenę zdolności przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań i zdolności kredytowej.

Rachunek przepływów pieniężnych jest uzupełnieniem dwóch wcześniejszych części planu finansowego, jednak w porównaniu do nich bardziej klarownie informuje o zyskowności i płynności finansowej firmy. Zarówno bilans, jak i rachunek zysków i strat uwzględniają bowiem wiele wartości szacunkowych (np. wyceny, przyjęte stawki amortyzacyjne itp.), zaś rachunek przepływów pieniężnych obejmuje wyłącznie faktycznie zaistniałe przepływy pieniężne - stan środków pieniężnych, wpływy, wydatki i saldo.

Cash flow sporządzany jest dwoma metodami:

• metoda bezpośrednia - polega na zestawieniu poszczególnych grup wpływów i wydatków z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej
• metoda pośrednia - jako punkt wyjścia przyjmuje się zysk netto lub zysk z działalności operacyjnej, a następnie dokonuje się jego korekty w celu eliminacji elementów wpływających na wynik finansowy.

Metoda pośrednia jest powszechniej stosowana niż metoda bezpośrednia, gdyż pozwala ona rozłożyć wynik finansowy na poszczególne elementy. Dzięki temu można lepiej dostrzec, które transakcje nie mają charakteru pieniężnego, a mimo to wpływają na ten wynik.

Poniżej przedstawiamy wzór rachunku przepływów pieniężnych:

Uwaga!
Skumulowane przypływy pieniężne (E) obliczasz dodając do wyniku z poprzedniego miesiąca wysokość przepływów pieniężnych (D) z obecnego miesiąca. Przykładowo: jeżeli przepływy pieniężne netto w pierwszym, drugim i trzecim miesiącu wynosiły kolejno 4 000 zł, 2 000 zł i 3 000 zł, to skumulowane przepływy pieniężne powinny wynosić w tych miesiącach odpowiednio 4 000 zł, 6 000 zł i 9 000 zł.

Analiza wskaźnikowa

Na tym etapie poznałeś już czym jest rachunek zysków i strat, bilans oraz rachunek przepływów pieniężnych. Wiesz też, jak poprawnie napisać każdą z tych części planu finansowego. Trzeba jednak na końcu wspomnieć, że analizę przygotowanych w ten sposób danych finansowych warto uzupełnić dodatkowo w postaci analizy wskaźnikowej.

Analiza wskaźnikowa uważana jest za najbardziej efektywną metodę badań finansowych. Za pomocą wskaźników finansowych będziesz mógł lepiej kontrolować finanse firmy, zarówno dla potrzeb oceny bieżącej, jak i w ramach długoterminowej prognozy środków pieniężnych.

Analizę planowanej efektywności finansowej przedsiębiorstwa wykonuje się na podstawie obliczonych wskaźników, które można przygotować na podstawie:

• rentowności
• bieżącej płynności finansowej
• zdolności obsługi zadłużenia

1. Wskaźniki rentowności

Dla potrzeb planu finansowego wyróżnia się trzy wskaźniki rentowności:

• Wskaźniki rentowności sprzedaży - określają stosunek zrealizowanych wyników finansowych do wielkości sprzedaży

Zyskowność netto sprzedaży (ROS) = (zysk netto / przychody ze sprzedaży) x 100%

Zyskowność brutto sprzedaży = (zysk brutto / przychody ze sprzedaży) x 100%

Wskaźnik marży brutto na sprzedaży = (zysk brutto ze sprzedaży / przychody ze sprzedaży) x 100%

• Wskaźniki rentowności majątku - informują o wielkości osiąganego zysku w relacji do wielkości majątku (pokazują jakie zyski wytwarzają aktywa)

Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) = (zysk netto / aktywa ogółem) x 100%
Wskaźnik siły zarobkowej aktywów (ROI) = (zysk operacyjny / aktywa ogółem) x 100%

• Wskaźniki rentowności kapitałów własnych w planie finansowym - określają stosunek między zyskiem netto a wartością kapitałów własnych.

Return On Equity (ROE) = (zysk netto / kapitał własny ogółem) x 100%

2. Wskaźniki finansowe

Wskaźniki finansowe wyliczane są na podstawie danych zawartych w bilansie. Wśród nich można wymienić:

• Wskaźnik płynności bieżącej - pokazuje jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do regulowania krótkoterminowych zobowiązań

Wskaźnik płynności bieżącej = aktywa bieżące / zobowiązania krótkoterminowe

• Wskaźnik płynności szybkiej - jest uzupełnieniem wskaźnika płynności bieżącej i informuje o natychmiastowej zdolności firmy do spłaty długów

Wskaźnik płynności szybkiej = aktywa bieżące - zapasy - krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe / zobowiązania krótkoterminowe

• Wskaźnik natychmiastowej płynności - brane pod uwagę są jedynie aktywa o najwyższej płynności.

Wskaźnik natychmiastowej płynności = papiery wartościowe do obrotu + środki pieniężne / pasywa bieżące

3. Wskaźniki zadłużenia

Kolejną grupą wskaźników finansowych są wskaźniki zadłużenia, które informują o strukturze finansowania majątku firmy oraz jej zdolności do obsługi zadłużenia. Wśród nich wyróżnia się:

• Wskaźnik zadłużenia ogółem

Wskaźnik zadłużenia ogółem = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem

• Wskaźnik długu od kapitału własnego

Wskaźnik długu od kapitału własnego = zobowiązania ogółem / kapitał własny

Gotowe biznesplany

Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!

Cena już od: 29 zł

Zobacz listę biznesplanów  ›

lub

Zleć napisanie wniosku do  Urzędu Pracy  ›

Zobacz także artykuły podobne:

Ile trwa otwarcie konta firmowego dla nowo zakładanej firmy?

Franchising - poznaj jak działa oraz jego wady i zalety

Samozatrudnienie - co to jest, poznaj wady i zalety

Jak dobrze zorganizować miejsce pracy w domu lub biurze