Kapitał własny a kapitał obcy
Kapitał własny
Kapitał własny to wkład finansowy lub rzeczowy właściciela lub właścicieli przedsiębiorstwa, jego wspólników lub akcjonariuszy. Do kapitału własnego zaliczany jest również wygenerowany przez firmę zysk.
Kapitał własny można podzielić na:
- kapitał własny wewnętrzny, który pochodzi z zysków zatrzymanych, czyli części zysku netto przedsiębiorstwa, który przypada właścicielom firmy.
- kapitał własny zewnętrzny, który najczęściej pochodzi z emisji akcji firmy i powiększenia jej udziałów.
Do kapitału własnego można zaliczyć również:
- venture capital - to sposób finansowania dla młodych firm, które dopiero wchodzą na rynek;
- privete equity - to sposób finansowania dla firm istniejących na rynku już kilka lat, które szukają finansowania.
Obie te formy funduszy dodatkowych pochodzą od zewnętrznych inwestorów. Inwestorzy Ci mają prawo do angażowania się w sprawy firmy ze względu na ryzyko, które wiąże się z takim finansowaniem.
Kapitał własny możemy określić w następujący sposób:
Kapitał własny = aktywa - zobowiązania
Warto również dodać, że wniesiony kapitał własny występuje pod różnymi nazwami, w zależności od formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa. Wygląda to w sposób następujący:
| Forma prawna przedsiębiorstwa: | Kapitał własny: |
|---|---|
|
Spółka z o.o. Spółka akcyjna |
Kapitał zakładowy |
|
Firma osoby fizycznej - jednoosobowa działalność gospodarcza Spółka cywilna Spółka jawna Spółka komandytowo-akcyjna Spółka partnerska |
Kapitał wspólników lub właścicieli |
| Spółka komandytowa | Suma komandytowa |
|
Przedsiębiorstwa państwowe Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej |
Fundusz założycielski |
| Spółdzielnie | Fundusz udziałowy |
Wartość kapitału własnego
Kapitał własny to podstawowy kapitał każdego przedsiębiorstwa. Bez posiadania kapitału własnego, firma nie może pozyskać kapitału obcego. Kapitał własny zazwyczaj jest zaangażowany do prowadzenia przedsiębiorstwa na stale. Koszt własnych środków jest kosztem możliwości lub utraconych szans i jest równy łącznej stopie zwrotu, jakiej można się spodziewać, gdyby zostały zainwestowane w inne aktywa.
Przyjmuje się, że kapitał własny jest droższy, niż kapitał obcy. Przede wszystkim wynika to z podatków. Kapitału własnego nie można wrzucić w koszty uzyskania przychodu, przez co nie zostanie obniżony podatek dochodowy od osób fizycznych czy od osób prawnych. Natomiast kapitał obcy można do tych kosztów zaliczyć.
Kapitał samofinansowania
Kapitał własny stanowi również kapitał własny samofinansowania, który jest równowartością skapitalizowanej części wygospodarowanego zysku przeznaczonego na kapitał własny. Podobnie jak w kapitale zakładowym, kapitał samofinansowania ma różne nazwy w zależności od formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstwa:
| Forma przedsiębiorstwa | Nazwa kapitału |
|---|---|
|
Spółka z o.o. Spółka akcyjna |
Kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy |
| Spółdzielnia | Fundusz zasobowy |
| Przedsiębiorstwo państwowe lub komunalne | Fundusz przedsiębiorstwa |
Kapitał zapasowy tworzony jest z zysku osiąganego przez spółkę oraz z dopłat udziałowców lub akcjonariuszy spółki. Kapitał zapasowy służy do pokrycia ewentualnych strat bilansowych. Jego utworzenie jest obowiązkowe, gdy zobowiązują do tego przepisy prawa - na przykład w spółkach akcyjnych utworzenie kapitału zapasowego jest obowiązkowe odkładanie co najmniej 8% zysku netto, do czasu aż kapitał zapasowy osiągnie 1/3 wartości kapitału zakładowego. Kapitał zakładowy może być również utworzony dobrowolnie na mocy decyzji organów zarządzających spółki.
Kapitał rezerwowy zależy od różnic z aktualizacji wartości środków trwałych i przeszacowania innych składników majątku, jeżeli różnice przeceny nie stanowią kosztów lub przychodów. Kapitał rezerwowy można tworzyć również z zysku.
Fundusz zasobowy tworzy się z odpisów z zysku netto oraz wpłat wpisowego, które dokonywane jest przez członków spółdzielni.
Fundusz przedsiębiorstwa odpowiada tej wartości majątku, która pochodzi przede wszystkim z wypracowanego i pozostawionego w przedsiębiorstwie zysku.
Zalety i wady finansowania kapitałem własnym
| Zalety | Wady |
|---|---|
|
|
Kapitał obcy
Kapitał obcy to kapitał oddany do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas określony, po którego upływie ma być zwrócony. Kapitał obcy może być oprocentowany - na przykład kredyt, pożyczka, obligacja. W takim przypadku korzystanie z niego związane jest z dodatkowym kosztem w postaci odsetek. Dopóki kapitał obcy nie zostanie zwrócony, dla przedsiębiorstwa stanowi on zobowiązanie.
Kapitał obcy będący zobowiązaniem może być:
- kredyt bankowy,
- zobowiązania wobec dostawców materiałów, towarów lub usług,
- zobowiązania z tytułu pożyczek,
- zobowiązania publicznoprawne.
Podział kapitału obcego
Kapitał obcy można podzielić na:
- zobowiązania długoterminowe, do których zalicza się zobowiązania o terminie spłaty powyżej 1 roku licząc od dnia bilansowego, takie jak:
- długoterminowe pożyczki i obligacje,
- długoterminowe kredyty bankowe,
- inne zobowiązania długoterminowe.
- zobowiązania krótkoterminowe, do których zalicza się zobowiązania o terminie spłaty krótszym niż 1 rok licząc od dnia bilansowego, takie jak:
- pożyczki,
- obligacje,
- kredyty bankowe,
- zobowiązania z tytułu dostaw, podatków i wynagrodzeń.
Koszt kapitału obcego
Koszt kapitału obcego to różnica między kwotą pożyczoną, a kwotą oddaną łącznie z odsetkami i innymi kwotami dodatkowymi. Kapitał obcy należy zwrócić w umówionym czasie. Ryzyko nieotrzymania pieniędzy jest dokładnie oszacowane.
Zazwyczaj kapitał obcy przedsiębiorcy pozyskują z kredytów, papierów dłużnych czy obligacji. Najpopularniejszą formą są przy tym kredyty bankowe, których koszty można w prosty sposób wyliczyć z pomocą doradcy kredytowego.
Dodatkowo, odsetki od kredytu bankowego pomniejszają podstawę opodatkowania, ponieważ stanowią one koszt uzyskania przychodu, dzięki czemu firma zapłaci mniejszy podatek dochodowy.
Rola kapitału obcego
Angażując kapitał obcy w swoją działalność gospodarczą powoduje, że zostajesz zobowiązany do zwrotu długu, często z odsetkami. Jednak dzięki kapitałowi obcemu możesz uzyskać dodatkowe środki finansowe przy jednoczesnym zarządzaniu całą firmą, bez konieczności dzielenia się nią z finansującym. Taka sytuacja wynika stąd, że wierzyciel finansując Twoje przedsiębiorstwo nie posiada głosu przy podejmowaniu decyzji dotyczących firmy. Oprócz tego, kapitał obcy w firmie często jest sytuacją korzystną z finansowego punktu widzenia.
Zalety i wady finansowania kapitałem obcym
| Zalety | Wady |
|---|---|
|
|
Kapitał własny a kapitał obcy - podsumowanie
Kapitał własny to przede wszystkim podstawowe źródło finansowania pozostające do dyspozycji przedsiębiorstwa. Jednocześnie kapitał własny jest zabezpieczeniem dla wierzycieli przedsiębiorstwa. Z tych powodów kapitał własny powinien być ukształtowany na takim poziomie, który będzie umożliwiał rozszerzanie inwestycji, podejmowanie prac rozwojowych czy zaciąganie kredytu.
Z kolei kapitał obcy kształtuje strukturę kapitału przedsiębiorstwa w stosunku do efektów, jakie są zamierzone. Należy tutaj wybrać odpowiednia strukturę, która pozwoli zminimalizować koszt kapitału przy jednoczesnej maksymalizacji wartości firmy. Mamy tutaj do czynienia z tzw. dźwignią finansową, która polega na zmianie udziałów kapitałów obcych w strukturze finansowania majątku firmy w taki sposób, aby wpłynęło to na zmianę rentowności kapitału własnego.
Oceń ten artykuł:
