Czym jest rabat, upust, bonifikata i skonto?
Rabat, upust, bonifikata i skonto w ustawach podatkowych
Pojęcie rabatu i upustu występuje w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT) w następujących przypadkach:
- podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty oraz udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
- faktura powinna zawierać kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
- w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono obniżki ceny w formie rabatu albo udzielono opustów i obniżek cen - podatnik wystawia fakturę korygującą.
Z kolei pojęcie bonifikaty i skonta pojawiają się w ustawie o PIT:
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) - za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Czym jest rabat?
Rabat - według słownika języka polskiego - oznacza obniżenie ceny towaru o jakąś określoną kwotę. Może też oznaczać samą kwotę, o którą obniżana jest cena produktu.
Udzielając rabatu swojemu klientowi, możesz automatycznie pomniejszyć o tą kwotę podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Potwierdzają to interpretacje indywidualne organów skarbowych, w których podkreślane jest, że rabat oznacza zniżkę czy procentowe ustępstwo od ustalonych cen towarów, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towaru lub w określonym czasie.
Rodzaje rabatów
Rabaty można podzielić na dwa podstawowe rodzaje:
- rabat finansowy - polega na obniżeniu ceny towaru aktualnie nabywanego przez klienta lub też towaru, który ma zostać nabyty przez niego w przyszłości. W przypadku, gdy rabat udzielany jest w momencie sprzedaży, należy go zapisać na wystawianej fakturze bądź paragonie. Wówczas już w momencie dokonania transakcji masz możliwość obniżenia swojego przychodu. Natomiast jeśli rabat udzielny jest na przyszłość, to do przychodu musisz zaliczyć całą kwotę, którą zapłacił Ci kupujący, a obniżyć go możesz dopiero wtedy, gdy skorzysta on z rabatu.
- rabat towarowy - polega na dołączeniu do sprzedawanego towaru kilka darmowych, dodatkowych sztuk. W rzeczywistości jest to więc obniżenie ceny towaru - bowiem sprzedawana jest większa ilość towaru za tą samą cenę. Jednak aby dodatkowe sztuki towaru mogły być traktowane jako rabat, muszą być one tego samego rodzaju co sprzedawany towar. Towary innego rodzaju zostaną potraktowane jako sprzedaż premiowa, która wywołuje odmienne skutki podatkowe.
Poza powyższymi rodzajami rabatów, można wyróżnić również ich inne typy:
- rabat na formę płatności, który ustalany jest jako procent wartości całego towaru. O wartość tą pomniejsza się kwotę do zapłaty, która najczęściej jest udzielana gdy za towar dokonywania jest płatność gotówką.
- rabat progowy na artykuł, który ustalany jest na towarze w zależności od sprzedawanej ilości. Dzięki temu możliwe jest ustalenie kilku progów cenowych - na przykład za zakup poniżej 100 sztuk towarów rabat nie jest udzielany, ale powyżej 100 sztuk a nie więcej niż 1 000 rabat wynosi np. 5%.
- rabat dla towarów - ustalany dla konkretnych kontrahentów, na przykład rabat na artykuły budowlane danego producenta.
Kolejność naliczania rabatów
Przysługujące danemu przedsiębiorcy rabaty mogą się kumulować, co oznacza, że dokonując transakcji z klientem możesz naliczyć mu kilka rabatów. O kolejności naliczania rabatów możesz decydować samodzielnie.
Ujęcie rabatów w księgach rachunkowych
Przy księgowaniu zdarzeń gospodarczych obowiązuje zasada memoriału i współmierności. Oznacza to, że transakcje należy ujmować w księgach rachunkowych niezależnie od momentu pieniężnego rozliczenia, jeżeli istnieje związek zdarzenia z danym okresem sprawozdawczym. Dodatkowo, przy ujmowaniu rabatów ważna jest również zasada istotności, która oznacza przypisywanie do poprzedniego roku takich zdarzeń, o których dowiedziano się przed sporządzeniem sprawozdania finansowego albo zdarzeń późniejszych, które mogą wpłynąć na sytuację finansową firmy.
Obie te zasady należy brać pod uwagę przy zapisywaniu rabatów w księgach rachunkowych. Rabat roczny udzielany jest po zakończeniu roku, jednak związany jest z działalnością prowadzoną w poprzednim roku sprawozdawczym. Należy go więc zapisać w księgach z tego okresu, którego dotyczy transakcja.
Czym jest upust?
W obrocie gospodarczym upusty kojarzone są z rabatami udzielanymi przez sprzedawców w momencie sprzedaży i uwzględnianiu go na fakturze lub paragonie.
Upust to obniżenie ceny w celu zachęcenia do kupna. Najczęściej stosowany jest wobec stałych klientów lub odbiorców hurtowych. Słownik języka polskiego definiuje upust jako obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę, a także samą wartość tej kwoty.
Jak ująć upust na fakturze?
Kwestia ujmowania upustów na fakturze jest szczególnie istotna w transakcjach między przedsiębiorcami, którzy są czynnymi podatnikami VAT. Ujęcie upustów na fakturze zależy od momentu, w którym są one udzielane:
- jeśli upust udzielany jest z tytułu wcześniejszej zapłaty za towar lub usługę albo w momencie sprzedaży, to jego wartość należy wyłączyć z podstawy opodatkowania;
- jeśli upust udzielany jest już po dokonaniu sprzedaży, to konieczne będzie obniżenie podstawy opodatkowania o wartość upustów i obniżek cen. W przypadku gdy faktura została już wystawiona - należy wystawić fakturę korygującą.
Wystawianie faktury korygującej reguluje ustawa o podatku od towarów i usług (dostępna na stronie: http://prawo.sejm.gov.pl). Zgodnie z jej przepisami, w przypadku korygowania faktury z tytułu udzielonego rabatu/upustu na korekcie faktury powinny znaleźć się następujące informacje:
- oznaczenie dokumentu „faktura korygująca” albo „korekta”,
- kolejny numer oraz data wystawienia,
- dane z faktury, której dotyczy faktura korygująca - takie jak data wystawienia, kolejny numer, dane podatnika i nabywcy towarów,
- przyczyna korekty,
- kwota korekty podstawy opodatkowania lub podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej - jeśli korekta wpłynęła na zmianę podstawy opodatkowania,
- okres, do którego odnosi się dany upust albo obniżka - wówczas nie trzeba wskazywać daty sprzedaży.
Więcej o fakturze korygującej przeczytasz w artykule:
Korekta faktury a nota korygująca - kiedy wystawić korektę a kiedy notę?
Czym jest bonifikata?
Bonifikata, według słownika języka polskiego, to zmniejszenie ustalonej ceny towaru lub usługi, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, opust albo rabat. Zastosowanie bonifikaty w momencie sprzedaży powoduje odpowiednie obniżenie ceny o określoną wartość procentową lub kwotę.
Bonifikata, jako rodzaj rabatu, stosowana jest do tej części należności, która naliczana jest w momencie sprzedaży.
Pomniejszanie przychodu o udzieloną bonifikatę
Pomniejszenie przychodu o udzieloną bonifikatę jest konieczne, bowiem zmniejszenie ceny powoduje zmniejszenie przychodu. Rabat udzielany w momencie sprzedaży powoduje obniżenie podstawy opodatkowania w tym miesiącu, w którym został on udzielony. Z kolei jeśli rabat został udzielony w odniesieniu do wcześniej zaplanowanych dostaw, zmniejszenie podstawy opodatkowania następuje w momencie realizacji bonifikaty.
Czym jest skonto?
Skonto oznacza procentowe lub kwotowe obniżenie ceny towaru lub usługi za terminową lub natychmiastową wpłatę. Skonto może również dotyczyć rabatu za zapłatę gotówkową albo towar objęty sprzedażą kredytową lub ratalną. Jeśli transakcja spełnia jeden z tych warunków, możesz udzielić skonta. Prawo do skonta może także powstać później, jeśli wystąpi jedna z wymienionych sytuacji.
Udokumentowanie skonta
Chcąc udzielić skonta, musisz udokumentować to na wystawianej fakturze. Należy to zrobić poprzez wpisanie informacji o wartości procentowej udzielonego skonta oraz podanie dokładnej kwoty zniżki.
Sposób uwzględnienia skonta na fakturze zależy od chwili jego udzielenia:
- jeśli skonto zostanie uwzględnione w cenie jednostkowej towaru, czyli gdy nabywca dokonuje zapłaty w momencie zakupu - wówczas skonto spełnia rolę rabatu. Zdarzenie to musi mieć miejsce przed wystawieniem faktury. Wtedy wartości towarów na fakturze będą wykazywane po uwzględnieniu w nich skonta.
- jeżeli w momencie wystawiania faktury nie wiesz, czy warunki do udzielenia skonta zostały spełnione - informacje o kwocie skonta należy podać na fakturze.
Rozliczenia skonta
Rozliczenie skonta w podatku VAT powinno odbyć się w okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce transakcja, czyli w danym miesiącu lub kwartale. Jeśli w dniu składania deklaracji VAT nie jesteś pewny, czy ostatecznie zostały spełnione warunki do udzielenia skonta, musisz złożyć deklarację, w której wykażesz pełne kwoty wynikające z faktury. W chwili uznania skonta Twoim obowiązkiem będzie złożenie korekty do tej deklaracji.
Na gruncie podatku dochodowego, gdy faktura dokumentuje transakcję pomniejszoną już o wartość skonta to nie powoduje to żadnych konsekwencji podatkowych, bowiem przychód został pomniejszony od razu. Natomiast w sytuacji, gdy skonto zostało udzielone w terminie późniejszym niż wystawiona faktura, należy je rozliczyć w fakturze korygującej.
Oceń ten artykuł:
