Środki trwałe - wyposażenie czy zwykły wydatek?

Ostatnia aktualizacja: 2018-04-20  |  Średni czas czytania: 07:17
Jeśli zakupiłeś do Twojej firmy nowe urządzenie lub wyposażenie to często prawidłowe zaksięgowanie zakupu okazuje się problemem. Dotyczy to gównie rozróżnienia, czy dany zakup jest środkiem trwałym, wyposażeniem, czy zwykłym wydatkiem. W tym artykule dowiesz się, do jakiej kategorii należy zakwalifikować dany zakup.
Środki trwałe - wyposażenie czy zwykły wydatek?

Co to są środki trwałe

O środkach trwałych informacje znajdziemy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, która jednak nie wskazuje na definicję środka trwałego, ale określa składniki majątku, które można uznać za środki trwałe podlegające amortyzacji. W rozumieniu przepisów tej ustawy:

Środek trwały to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

  • budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością
  • maszyny, urządzenia i środki transportu
  • inne przedmioty

których przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok, a ich wykorzystywanie przez podatnika jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.

Regulację środków trwałych zawiera również ustawa o rachunkowości. W rozumieniu tej ustawy środki trwałe są to rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. W szczególności zalicza się do nich:

  • nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
  • maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
  • ulepszenia w obcych środkach trwałych,
  • inwentarz żywy.

Kiedy zakup można uznać za środek trwały?

Na podstawie wyżej podanych definicji można określić, kiedy zakup możesz zakwalifikować do środków trwałych. W tym celu musi on spełniać kilka warunków:

  1. Zakupiony przedmiot musi być wykorzystywane wyłącznie na cele firmowe albo musi zostać oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu.
  2. Zakup musi zostać nabyty lub wytworzony we własnym zakresie.
  3. Zakup musi być własnością lub współwłasnością podatnika.
  4. Zakup musi być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania przez okres powyżej 1 roku.

Środki trwałe a odpisy amortyzacyjne

Środek trwały możesz rozliczać w kosztach w rozłożonym czasie - poprzez miesięczne odpisy amortyzacyjne. Wartością graniczną jest kwota 10 000 zł netto (w przypadku czynnych podatników VAT). Jeżeli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 10 000 zł netto, to jako podatnik możesz nie wprowadzać go do ewidencji środków trwałych (co oznacza, że nie musisz dokonywać odpisów amortyzacyjnych), a poniesiony wydatek na ten środek możesz bezpośrednio zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów za ten miesiąc, w którym środek został oddany do użytkowania.

Uwaga!
Od 2018 r. nastąpiła zmiana przepisów w kwestii wartości granicznej środka trwałego - od początku tego roku kwota ta wynosi 10 000 zł netto. Wcześniej wynosiła ona 3 500 zł, w związku z czym po jej przekroczeniu amortyzacja środków trwałych była konieczna. Obecnie zakup o wartości powyżej 3 500 zł, ale nie przekraczający 10 000 zł netto będziesz mógł zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

To, że graniczna wartość środka trwałego, od której można dokonywać odpisów amortyzacyjnych wynosi 10 000 zł, nie oznacza, że składnika majątku, którego wartość nie przekracza tej sumy, nie można wprowadzić do ewidencji środków trwałych. Jeżeli zakup, który stał się składnikiem majątku, spełnia definicję środków trwałych, ale jego wartość jest mniejsza niż 10 000 zł, to do rozliczenia tego zakupu możesz:

  1. wprowadzić dany składnik majątku do ewidencji środków trwałych, co oznacza, że będziesz mógł dokonywać planowych odpisów amortyzacyjnych;
  2. wprowadzić dany składnik majątku do ewidencji środków trwałych jako składnik o niskiej jednostkowej wartości z możliwością dokonania jednego odpisu amortyzacyjnego - wtedy odpisu możesz dokonać w miesiącu, w którym oddano składnik do używania lub w miesiącu następnym;
  3. zaksięgować zakup bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu w tym miesiącu, w którym oddano go do używania.

Jakie środki trwałe nie podlegają amortyzacji?

Nie każdy zakup, nawet jeśli jego początkowa wartość przekracza 10 000 zł, może podlegać amortyzacji. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza składniki majątku, które można zaliczyć do środków trwałych, ale nie podlegają amortyzacji. Dotyczy to w szczególności:

  • gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
  • budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokali mieszkalnych, służących do prowadzenia działalności gospodarczej lub wydzierżawione albo wynajmowane na podstawie umowy - dotyczy to tylko takiej sytuacji, gdy jako podatnik nie zdecydujesz się na ich amortyzowanie,
  • dzieł sztuki i eksponatów muzealnych,
  • wartości firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż przez jej nabycie w drodze kupna,
  • składników majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej albo zaprzestania działalności, w której te składniki były używane. W tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawieszono albo zaprzestano prowadzenia tej działalności.

Wyposażenie firmy

Na definicję wyposażenia wskazuje Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów, zgodnie z którym wyposażenie to rzeczowe składniki majątku, które są związane z wykonywaną działalnością i nie są zaliczone do środków trwałych (rozumianych zgodnie z ustawą o PIT). Wyposażenie, którego wartość początkowa przekracza 1 500 zł obejmowane jest ewidencją wyposażenia.

Na podstawie tej definicji można stwierdzić, że do wyposażenia zaliczane są te składniki majątku, które nie są ujęte w ewidencji środków trwałych, a ich wartość jednostkowa przekracza wartość 1 500 zł. Oznacza to, że do wyposażenia można zakwalifikować takie składniki majątku, których okres użytkowania wynosi mniej niż 1 rok. Te, których wartość przekracza 1 500 zł, ewidencjonuje się w ewidencji wyposażenia.

Przykład:
Jeżeli zakupiony komputer, którego wartość wynosi 4 000 zł netto, będzie użytkowany krócej niż rok, to należy zaliczyć go do wyposażenia.

Składniki o niższej wartości - czyli nie przekraczającej 1 500 zł - również uznaje się za wyposażenie, z tym, że nie ma obowiązku obejmowania ich w ewidencji. Niezależnie jednak od tego, czy wyposażenie wpisuje się do ewidencji, czy nie, to wydatki na jego zakup możesz zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

Zwykły wydatek firmy

Ze zwykłym wydatkiem mamy do czynienia wtedy, gdy dany składnik majątkowy nie może zostać zakwalifikowany do środków trwałych, a jego wartość początkowa nie przekracza kwoty 1 500 zł netto. Taki składnik majątkowy nie musi być obejmowany w żadnej ewidencji, a wydatek na niego poniesiony może zostać bezpośrednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Środek trwały a wyposażenie

Jak już przeczytałeś powyżej - środkiem trwałym jest składnik majątku, który mamy zamiar używać dłużej niż rok, a jego wartość początkowa przekracza 10 000 zł netto. Na tej podstawie należy zdecydować, co jest środkiem trwałym, a co nie. Środkiem trwałym może być również składnik majątkowy, którego wartość nie przekracza 10 000 zł. Wtedy taki sprzęt uważamy za środek trwały niskocenny. Dlatego też można stwierdzić, że raczej większość składników majątkowych, które wykorzystujesz w prowadzonej przez siebie działalności są środkami trwałymi.

Jeżeli nabędziesz sprzęt o wartości powyższej 10 000 zł netto, który można zaliczyć do środków trwałych, ale zamierzasz z niego korzystać mniej niż 1 rok, to nie musisz wprowadzać go do ewidencji środków trwałych. W takiej sytuacji nabyty sprzęt staje się wyposażeniem - będziesz mógł go ująć bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów, a także będziesz mógł go wpisać do ewidencji wyposażenia.

Przykład:
Przedsiębiorca kupuje maszynę do butelkowania za kwotę 12 000 zł netto, ale zakłada, że będzie używał jej przez 10 miesięcy. Zakupiona maszyna ujęta zostanie więc w ewidencji wyposażenia, a poniesiony wydatek zaliczy do kosztów uzyskania przychodu.

Użytkowanie wyposażenia dłużej niż rok

Sytuacja może się skomplikować, jeżeli dany składnik majątku zakwalifikujesz do wyposażenia, a okaże się, że chcesz użytkować go dłużej niż 1 rok.

Jeżeli nabędziesz lub wytworzysz we własnym zakresie składnik majątkowy o wartości przekraczającej 10 000 zł, ale nie ujmiesz go w ewidencji środków trwałych ze względu na to, że przewidujesz jego używanie przez okres równy lub krótszy niż 1 rok, ale faktycznie użytkowanie to się przedłuży, to w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął, masz obowiązek:

  • zaliczyć te składniki do środków trwałych albo wartości materialnych i prawnych - wtedy do ewidencji przyjmujesz je w cenie nabycia tego składnika majątkowego albo koszcie wytworzenia
  • zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między kwotą nabycia (lub wytworzenia) a kwotą odpisów amortyzacyjnych - dotyczy to okresu dotychczasowego używania, a oblicza się to według stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych. Jeżeli różnica jest wyższa niż koszty danego miesiąca, to nierozliczona nadwyżka pomniejsza koszty w następnych miesiącach
  • stosować stawki amortyzacji w całym okresie amortyzacji
  • wpłacić do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok. Kwotę naliczonych odsetek należy wpłacić do 20 dnia miesiąca, w którym okres użytkowania tego składnika przekroczył rok. Naliczone odsetki należy wykazać w zeznaniu podatkowym

Te same zasady stosuje się, gdy najpierw zaliczysz wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości przekraczającej 10 000 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczysz składniki te do środków trwałych.

Należy pamiętać, że błędne zakwalifikowanie składnika majątkowego - do środków trwałych lub wyposażenia - i konieczność ich przekwalifikowania będzie wiązało się z obowiązkiem korekty kosztów za poprzednie okresy podatkowe. Wiąże się z tym również konieczność zapłacenia odsetek od zaległości w podatku dochodowym.

Przekwalifikowanie składnika majątkowego z wyposażenia na środek trwały i odwrotnie, wiąże się nie tylko ze skutkami finansowymi i podatkowymi. Konieczna jest także zmiana w samej ewidencji, w której powinien znaleźć się zapis likwidujący wyposażenie, bez względu na powód takiej operacji.

Skutki wprowadzenia składnika majątkowego do ewidencji wyposażenia i ewidencji środków trwałych

Na wstępie należy zaznaczyć, że nie ma możliwości wprowadzenia jednego składnik majątku jednocześnie do dwóch ewidencji. Jeden składnik majątku może być albo środkiem trwałym, albo elementem wyposażenia, a to, do której ewidencji dany składnik zakwalifikujesz, będzie miało odpowiednie skutki w późniejszym funkcjonowaniu działalności gospodarczej.

Skutki wprowadzenia środków trwałych

Wiesz już, że zakup o wartości powyżej 10 000 zł netto z przewidywanym okresem jego użytkowania powyżej roku należy zakwalifikować do środków trwałych. Wprowadzenie takiego składnika majątkowego do ewidencji środków trwałych będzie skutkowało tym, że wydatki związane z jego kupnem będziesz mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu za pomocą odpisów amortyzacyjnych - oznacza to, że poniesiony koszty nie będziesz odliczał jednorazowo, a będą one rozłożone w czasie.

Oprócz tego, że z zaliczenia składnika majątku do ewidencji środków trwałych wynika możliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych, to skutkiem takiej kwalifikacji jest to, że wszelkie operacje dotyczące danego środka trwałego muszą być zapisane w ewidencji środków trwałych - dotyczy to na przykład sprzedaży czy likwidacji danego środka, ale odnosi się to również do jego modernizacji lub ulepszenia (wtedy poniesione na ten cel wydatki nie są zaliczane bezpośrednio do kosztów, a zwiększają wartość początkową środka trwałego).

Skutki wprowadzenia niskocennych składników majątku

Jak przeczytałeś już powyżej, niskocennymi składnikami majątku są takie, których wartość nie przekracza 10 000 zł, ale okres ich użytkowania wynosi dłużej niż 1 rok. Dlatego też składniki takie można wprowadzić do ewidencji środków trwałych, jednak od tych zwykłych środków trwałych różnią się tym, że można je zamortyzować jednorazowo.

Składniki niskocenne obejmować będą również wyposażenie, z tym że okres ich użytkowania ma wynosić krócej niż rok i wprowadzone będą do ewidencji wyposażenia.

Niezależnie od tego, czy składniki niskocenne będą zaliczone do środków trwałych, czy wyposażenia, to konieczne jest ujęcie ich w spisie z natury, który sporządzany jest dla celów VAT w związku z likwidacją działalności. Nie ma więc znaczenia, do jakiej ewidencji dany składnik majątku jest zaliczony, bowiem w przypadku składników niskocennych występuje ten sam skutek.

W przypadku likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej, jeśli będziesz posiadał składniki niskocenne, będziesz musiał naliczyć VAT od składników ujętych w spisie z natury, w którym umieścić należy towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy, a w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego - towary te to między innymi środki trwałe i wyposażenie. Odliczony VAT przy ich zakupie będziesz musiał naliczyć ponownie i odprowadzić do urzędu skarbowego, ponieważ sprzęty, które pozostaną po zlikwidowanej już działalności nie będą już podlegały opodatkowaniu.

Posumowanie

Zakwalifikowanie do ewidencji środków trwałych albo ewidencji wyposażenia składników majątku, a w szczególności tych niskocennych, zależy głównie od Ciebie, jako przedsiębiorcy i podatnika. To Ty decydujesz o tym, przez jaki okres masz zamiar lub będziesz musiał użytkować dany składnik majątkowy. Jeżeli jednak ustawa wskazuje, że dany składnik majątku należy zaliczyć do środków trwałych, to będziesz miał obowiązek się do tego zastosować. Dlatego przy wyborze, do jakiej ewidencji wrzucić dany sprzęt, musisz przede wszystkim sprawdzić, jak wskazują na to szczegółowe przepisy podatkowe.

Oceń ten artykuł:


Zobacz także artykuły podobne:

Przydatne linki: