Skala podatkowa - pierwszy i drugi próg podatkowy

Na czym polega system opodatkowania skalą podatkową?

System opodatkowania skalą podatkową oparty jest na progresji. Oznacza to, że im więcej zarobisz, tym większy podatek zapłacisz. W Polsce metoda progresji oparta jest na dwóch progach podatkowych - 17% i 32%.

To który z nich należy zastosować zależy od wysokości osiągniętych dochodów. Stosowanie pierwszego i drugiego progu podatkowego przedstawia poniższa tabela:

* Stan na 2020 r.

Zanim dowiesz się, w jaki sposób obliczyć należny podatek w pierwszym i drugim progu podatkowym, musisz poznać kilka podstawowych pojęć. Należą do nich:

Kwota wolna od podatku - jest to kwota, która jest zwolniona z opodatkowania. Obecnie wynosi ona 8 000 zł. Oznacza to, że jeżeli w ciągu roku podatkowego Twój dochód nie przekroczy wskazanej kwoty, to nie będziesz musiał płacić żadnego podatku dochodowego.

Z kwoty wolnej od podatku możesz skorzystać również w przypadku, gdy osiągniesz dochód wyższy niż 8 000 zł.

Kwota zmniejszająca podatek - jest to kwota, która odlicza się od zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jej wysokość zależy od osiągniętego dochodu:

* Stan na 2020 rok.

Obliczanie podatku z pierwszego progu podatkowego

Pierwszy próg podatkowy wynosi 17% (stan na 2020 r.). Jest on zdecydowanie najczęściej spotykany, bowiem dotyczy on niemalże 97% Polaków. Oznacza to, że dochody tej części społeczeństwa nie przekraczają 85 528 zł rocznie. Znajdując się w tym progu podatkowym w każdym miesiącu musisz zapłacić zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 17% dochodu. Robi to w Twoim imieniu pracodawca, u którego jesteś zatrudniony lub musisz robić to sam, jeśli jesteś przedsiębiorcą i rozliczasz się z fiskusem na zasadach ogólnych.

Weryfikacja, czy odprowadziłeś odpowiednią wysokość zaliczek na podatek dokonuje się w momencie rozliczenia rocznego. Wówczas na zeznaniu podatkowym wychodzi, czy część wpłaconych zaliczek zostanie Ci zwrócona, czy musisz jeszcze dopłacić brakującą część podatku.

Podatek dochodowy w pierwszym progu podatkowym oblicza się w następujących krokach:

1. Oblicz przychód i pomniejsz go o koszty uzyskania przychodu. Otrzymana różnica jest Twoim dochodem.
2. Dodaj do siebie wszystkie dochody, które podlegają kumulacji. Dotyczy to zwłaszcza dochodów uzyskiwanych w wyniku umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło. W ten sposób otrzymasz swój roczny dochód, który stanowi podstawę opodatkowania.
3. Od otrzymanej podstawy opodatkowania odejmij przysługujące Ci ulgi podatkowe od dochodu. Należą do nich:
   • składki na ubezpieczenie społeczne,
   • darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego,
   • darowizny na charytatywno-opiekuńczą działalność kościołów,
   • ulga Internetowa związana z użytkowaniem Internetu,
   • ulga rehabilitacyjna związana z niepełnosprawnością podatnika.

   Po odjęciu tych ulg otrzymasz podstawę obliczenia podatku.

4. Jeżeli Twoje roczne dochody nie przekraczają 85 528 zł, możesz obliczyć podatek z pierwszego progu podatkowego - według stawki 17%. Od podstawy opodatkowania odejmij kwotę wolną od podatku, a następnie pomnóż ją przez stawkę podatkową. Otrzymany wynik to podatek.
5. Od otrzymanego podatku możesz odliczyć ulgi od podatku, poczynając od składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Odliczenie ulg da Ci wynik podatku należnego, który wskazuje na zobowiązanie podatkowe.
6. Ostatnim krokiem jest porównanie należnego podatku z sumą zaliczek ściągniętych na poczet podatku dochodowego. Jeżeli zaliczki okazały się wyższe niż podatek należny - wówczas przysługuje Ci zwrot różnicy. Jeżeli zaliczki są niższe od podatku, pokrycie różnicy jest Twoim obowiązkiem.

Obliczanie podatku z drugiego progu podatkowego

Drugi próg podatkowy dotyczy tych podatników, których roczne dochody przekroczyły 85 528 zł. Jednak nie oznacza to, że jeśli przekroczysz ten próg, będziesz zobowiązany do zapłaty podatku w wysokości 32% od całego uzyskanego dochodu.

Stawka 32% dotyczy tylko tej części dochodów, które przekraczają granicę pierwszego progu - 85 528 zł.

Jak to działa w praktyce? Podstawę opodatkowania oblicza się w ten sam sposób, który został przedstawiony w pierwszym progu podatkowym. Jeżeli przekracza ona wskazany próg, do nadwyżki stosujemy stawkę 32%.

Drugi próg podatkowy a wspólne rozliczenie z małżonkiem

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego nie zawsze oznacza, że jesteś zobowiązany do opodatkowania nadwyżki stawką 32%. Taka sytuacja występuje na przykład, gdy rozliczasz się wspólnie z małżonkiem - wtedy dalej możesz rozliczać się stawką z pierwszego progu podatkowego, nawet jeżeli Twoje dochody go przekraczają. Jedynym warunkiem jaki musisz spełnić jest złożenie oświadczenia o wspólnym rozliczaniu z małżonkiem, którego dochody mieszczą się w pierwszym progu podatkowym.

Warto wiedzieć, że przy wspólnym rozliczeniu, dochody małżonków sumują się, a następnie są dzielone przez dwa. Dopiero wtedy stosowana jest skala podatkowa. Otrzymany wynik mnoży się przez dwa, co daje właściwą kwotę podatku, od której można odliczyć ulgi od podatku.

Zasada stosowania stawki 17% wygasa, jeżeli przestajesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem. Już od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustało wspólne rozliczanie musisz odprowadzać zaliczki na podatek i rozliczać się rocznie na zasadach ogólnych.

Drugi próg podatkowy a podatek liniowy

Jeżeli Twoje dochody corocznie przekraczają pierwszy próg podatkowy i musisz rozliczać 32% podatku od nadwyżki osiągniętych dochodów, warto rozważyć zmianę sposobu opodatkowania i przejście na stawkę liniową. Zobrazuje to poniższy przykład.

Podatek liniowy charakteryzuje się stałą stawką, która wynosi 19% (stan na 2020 r.) i nie zależy ona od osiągniętego dochodu. Dzięki zastosowaniu tej stawki Twój podatek może ulec znacznemu obniżeniu.

Jak widać na przykładzie, podatek obliczany stawką liniową jest niższy niż obliczany według zasad ogólnych.

Pierwszy i drugi próg podatkowy - podsumowanie

Stosując zasady ogólne w rozliczeniu z fiskusem mamy do czynienia z dwoma progami podatkowymi, których stosowanie zależy od wysokości osiąganych dochodów. Warto dodać, że wpadnięcie do drugiego progu podatkowego podczas gdy zawsze podatnik mieścił się w pierwszym progu podatkowym, często skutkuje koniecznością dopłacenia podatku.

Do unikania wysokiej stawki podatkowej może posłużyć przejście na stałą stawkę liniową, ale wiąże się to z rezygnacją z ulg podatkowych.

Decydując się na wybór formy opodatkowania należy wziąć pod uwagę czy podatnik:

• osiąga dochody jedynie z działalności gospodarczej,
• chce rozliczać się wspólnie z małżonkiem,
• jest samotnym rodzicem,
• chce skorzystać z ulg podatkowych.

Skuteczniejszym sposobem uniknięcia wysokiego podatku może okazać się wspólne rozliczenie z małżonkiem, gdzie łączne dochody dzielone są na 2, dzięki czemu podstawa opodatkowania staje się mniejsza.

W każdym przypadku, rozliczeń podatkowych dokonuje się po zakończeniu roku przez złożenie deklaracji podatkowej. Wówczas wiadomo, czy wpłacone zaliczki wystarczyły na pokrycie należnego podatku, czy należy dopłacić brakującą część.

Artykuł powstałe we współpracy z Tax Care, największym biurem rachunkowym w Polsce.

Zobacz także artykuły podobne:

Jak wyegzekwować dług, czyli 5 sposobów windykacji należności

Jak wybrać rachunek maklerski dla początkującego inwestora?

Najlepszy i najtańszy program do wystawiania faktur online

Rodzaje faktoringu