Działalność gospodarcza – definicja z punktu widzenia prawa

Podstawowa definicja działalności gospodarczej w polskim prawie

Obecnie podstawową definicję działalności gospodarczej zawiera ustawa - Prawo przedsiębiorców, zgodnie z którą:

Działalność gospodarcza jest to zorganizowania działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Tak rozumiane pojęcie działalności gospodarczej zastąpiło pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa ta określała działalność gospodarczą jako zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. W nowym pojęciu działalności gospodarczej, która jest znacznie krótsza od poprzedniej, nie wymaga rozróżnienia działalności pod względem działalności wytwórczej, budowlanej czy handlowej.

Zgodnie z przytoczoną obowiązującą definicją, działalnością gospodarczą jest działalność:

• zorganizowana - zorganizowanie oznacza, że w prowadzonym przedsiębiorstwie muszą być wykorzystane pewne składniki materialne lub niematerialne, które stanowią jedną całość uczestniczącą w obrocie gospodarczym. Ponadto zorganizowanie oznacza działania odnoszące się do prowadzonej działalności - na przykład wynajmowanie lokalu pod punkt sprzedaży będzie przejawem zorganizowania przedsiębiorstwa.
• zarobkowa - zarobkowy charakter działalności oznacza, że w momencie jej rozpoczęcia jest ona nastawiona na osiąganie zysków. Jednak zarobkowy charakter działalności nie jest tożsamy z uzyskiwanym dochodem - w biznesie może się bowiem zdarzyć strata i nie będzie ona powodować utraty zarobkowego charakteru. Niezarobkową działalnością jest taka działalność, która od początku zakłada nieosiąganie zysków.
• ciągła - ciągłość w działalności gospodarczej oznacza, że pewne czynności podejmujemy regularnie i w sposób powtarzający się.
• wykonywana we własnym imieniu - oznacza prowadzenie działalności na swoją rzecz, a także zaciąganie zobowiązań we własnym imieniu.

Ustawa - Prawo przedsiębiorców jest dostępna na stronie Sejmu RP: prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180000646/O/D20180646.pdf

Pojęcie działalności gospodarczej w oparciu o ustawy podatkowe

Pojęcie działalności gospodarczej poza Prawem przedsiębiorców pojawia się w wielu ustawach podatkowych. Każde z pojęć klasyfikuje inną aktywność jako działalność gospodarczą. Ustawy podatkowe bowiem definiują działalność gospodarczą do swoich celów.

Ordynacja podatkowa

Ordynacja podatkowa przewiduje następującą definicję działalności gospodarczej:

Działalność gospodarcza jest to każda działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy - Prawo przedsiębiorców, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

Taka definicja daje podstawę do stwierdzenia, że działalnością gospodarczą w rozumieniu ordynacji podatkowej jest wszelka działalność wykonywana zarobkowo we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, ale też działalność wykonywana na cudzy rachunek. Definicja ta jest niezależna od definicji zawartych w innych ustawach podatkowych, ponieważ Ordynacja podatkowa zalicza do działalności gospodarczej nawet taką działalność, która nie jest uznawana za działalność gospodarczą w innych ustawach.

Ustawę - Ordynacja podatkowa znajdziesz na stronie Sejmu RP: prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971370926/U/D19970926Lj.pdf

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje działalność gospodarczą łącznie z pozarolniczą działalnością gospodarczą. Oba te pojęcia oznaczają działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł przychodów:

• stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty;
• działalności wykonywanej osobiście;
• działów specjalnych produkcji rolnej;
• najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, w tym również dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działalności specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
• kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, w tym odpłatnego zbycia praw majątkowych;
• odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej;
• działalności prowadzonej przez zagraniczną spółkę kontrolowaną;
• innych źródeł.

Definicja ta jest więc zbliżona do podstawowego pojęcia działalności gospodarczej zawartego w Prawie przedsiębiorców - tak samo jest to działalność zarobkowa, prowadzona we własnym imieniu w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o PIT jest natomiast skonkretyzowana do rodzaju podejmowanych czynności.

Pojęcie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o PIT jest równoznaczne z pojęciem pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednakże ustawa wprowadza w tym zakresie wyjątek. Pozarolniczą działalnością gospodarczą nie będzie działalność, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

• odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat wykonywanych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
• czynności są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,
• wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdziesz na stronie Sejmu RP: prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910800350/U/D19910350Lj.pdf

Ustawa o podatku od towarów i usług

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z punktu widzenia ustawy o VAT, warunkiem działalności gospodarczej jest zamiar wykonywania czynności w sposób ciągły, co oznacza, że jednorazowa transakcja nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.

Ustawę o podatku od towarów i usług znajdziesz tutaj: prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040540535/U/D20040535Lj.pdf

Działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie definiuje bezpośrednio pojęcia działalności gospodarczej, ale zawiera definicję osoby prowadzącej pozarolnicza działalność. Jednakże w rzeczywistości pojęcie to jest równoznaczne z pojęciem działalności gospodarczej.

I tak na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się:

• osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych z wyjątkiem osoby niepodlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznego przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej;
• twórcę i artystę;
• osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne albo z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
• osobę prowadzącą publiczna lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie ustawy - Prawo oświatowe.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych jest dostępna tutaj: prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981370887/U/D19980887Lj.pdf

Podsumowanie

Pojęcie działalności gospodarczej występuje w polskim prawie w wielu aktach prawnych, które definiują ją dla swoich potrzeb. Podstawową definicję działalności gospodarczej zawiera ustawa - Prawo przedsiębiorców, jednak nie znajdzie ona zastosowania w innych aktach (na przykład ustawach podatkowych), jeżeli nie zostanie to bezpośrednio wskazane w danej ustawie. Zasadą jest, że stosujemy włąśnie to pojęcie działalności gospodarczej. Przykładowo będąc podatnikiem czynnym VAT jesteś zobowiązany do stosowania ustawy o podatku od towarów i usług, a wtedy Twój biznes będzie działalnością gospodarczą, jeśli spełni przesłanki zawarte w ustawie o VAT.

Gotowe biznesplany

Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!

Cena już od: 29 zł

Zobacz listę biznesplanów  ›

lub

Zleć napisanie wniosku do  Urzędu Pracy  ›

Zobacz także artykuły podobne:

Zbadaj rynek docelowy, konkurencję oraz określ cenę i kanały dystrybucji

Umowa franczyzowa - jak wygląda i co powinna zawierać

Wybierz efektywną reklamę - czyli jak, gdzie i kiedy reklamować firmę

Praca w domu, czyli jak zarabiać w internecie