Kto, kiedy i gdzie może założyć firmę oraz ile kosztuje i trwa założenie firmy?
Kto może założyć działalność gospodarczą?
Masz pomysł na biznes i zastanawiałeś się kiedyś czy w ogóle możesz prowadzić działalność gospodarczą? Mamy dla Ciebie dobrą wiadomość: jeżeli jesteś osobą pełnoletnią to nie ma do tego prawie żadnych przeszkód! Każdy pełnoletni obywatel Polski może założyć i prowadzić działalność gospodarczą.
W Polsce podejmowanie, wykonywanie, zawieszenie wykonywania i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach i zagwarantowane jest w Konstytucji RP, czyli w najważniejszym akcie prawnym w Polsce, oraz w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r.
Kto nie może prowadzić działalności gospodarczej?
Istnieją jednak pewne grupy ludzi, które nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Są to funkcjonariusze publiczni, którzy nie mogą prowadzić działalności lub zasiadać w radzie nadzorczej, komisji rewizyjnej luz zarządzie spółki. Ma to chronić przed korupcją. Kolejną grupą niemogącą prowadzić działalności są osoby, które na mocy wyroku sądowego otrzymały zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Zakaz ten oznacza pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w formie spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia, na okres od jednego do dziesięciu lat. Powyższy zakaz może zostać orzeczony wobec przedsiębiorcy upadłego (czyli podmiotu, wobec którego sąd upadłościowy orzekł o upadłości) oraz wobec przedsiębiorcy, który nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych lub dopuścił się przestępstwa popełnionego w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, jeżeli dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.
Ograniczenie wolności gospodarczej w Polsce jest dopuszczalne również w ekstremalnych przypadkach, czyli ze względu na ważny interes publiczny (może być nim np. epidemia lub wojna).
Nie każdą działalność gospodarczą możesz łatwo zarejestować
Istnieją również pewne ograniczenia dotyczące tego kto może założyć działalność gospodarczą ze względu na rodzaju prowadzonego biznesu. W niektórych dziedzinach biznesu trzeba uzyskać od państwa stosowną licencję, koncesję lub wpis do specjalnego rejestru działalności regulowanej. Regulacje takie wprowadzono ze względów bezpieczeństwa - aby prowadzić niektóre rodzaje firm trzeba wykazywać się odpowiednimi kwalifikacjami, uprawnieniami lub dodatkowymi koncesjami. Dotyczy to na przykład: założenia banku, prowadzenia stacji benzynowej, sprzedaży alkoholu, itp. Informacje na temat tego, jakie rodzaje działalności gospodarczej wymagają zgody państwa znajdziesz m.in. na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
W innych przypadkach, o ile posiadasz pełną zdolność do czynności prawnych, czyli co do zasady, masz ukończone 18 lat, możesz śmiało realizować się w prowadzeniu firmy. Warto pamiętać o tym, że odkąd Polska w 2004 r. stała się członkiem Unii Europejskiej, każdy obywatel innych państw członkowskich Unii może założyć firmę w Polsce na takich samych zasadach jak obywatel polski. Oczywiście działa to w obie strony, czyli jako Polak nie ma żadnych przeszkód, abyś prowadził działalność gospodarczą w wybranym przez siebie kraju Unii, np. w Niemczech, na Słowacji czy w Wielkiej Brytanii.
Działalność gospodarczą możesz prowadzić w wybranej przez siebie formie. Istnieje szeroki katalog możliwości wyboru: możesz założyć jednoosobową firmę - jeżeli masz zamiar prowadzić mały biznes i być sam sobie szefem i pracownikiem w jednym. Możesz też zacząć prowadzić biznes z innymi przedsiębiorcami i założyć spółkę. Możecie wybrać między spółką cywilną, spółkami osobowymi, a także spółkami kapitałowymi. Czynnikami, które powinieneś wziąć pod uwagę podejmując ostateczną decyzję co do formy są, między innymi, wymogi związane z kapitałem początkowym, zakres odpowiedzialności wspólników czy formalności związane z założeniem firmy.
Niektóre typy działalności wymagają zezwoleń, licencji lub koncesji. Więcej informacji na ten temat dowiesz się z artykułu: Jakie rodzaje działalności gospodarczej wymagają koncesji?
Co to jest i jak wybrać przedmiot działalności firmy?
Pierwszoplanową kwestią, którą powinieneś rozważyć jest przedmiot działalności Twojej przyszłej firmy. Niezależnie od tego, w jakiej formie prawnej chcesz prowadzić swój biznes, musisz określić rodzaj wykonywanej przez siebie działalności zgodnie z obowiązującym systemem kodów PKD. PKD, czyli Polska Klasyfikacja Działalności Gospodarczej to zbiór rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, które występują w gospodarce narodowej. PKD stosuje się w statystyce, ewidencji, dokumentacji, rachunkowości oraz urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. Kody PKD niezbędne są także do klasyfikacji podmiotów gospodarczych dla potrzeb rejestru jednostek gospodarki narodowej (REGON).
Podanie kodów PKD niezbędne jest już w momencie zakładania swojej firmy, a także wtedy, gdy przedsiębiorca zmienia lub rozszerza swoją działalność. W PKD każdy rodzaj działalności gospodarczej ma przypisany swój własny, unikalny kod.
Kody składają się z sekcji, działów, grup, klas i podklas. Dla przykładu, jeżeli zechcesz otworzyć swoją restaurację to działalność ta znajdzie się w sekcji I: Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, w dziale 56 - działalność usługowa związana w wyżywieniem.
Jakie są formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej?
Od wyboru formy prawnej działalności gospodarczej uzależnione będą koszty jej zarejestrowania oraz warunki jej dalszego prowadzenia.
Firma może być prowadzona jako: jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółka osobowa (czyli spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) lub spółka handlowa (czyli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna).
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest to najprostsza forma prawna działalności gospodarczej. Jak sama nazwa wskazuje - zakłada ją jedna osoba. Jest to forma odpowiednia dla małych, dopiero rozpoczynających swoją działalność przedsiębiorstw. Spółka cywilna zakładana jest na podstawie umowy między wspólnikami, swoją prostotą w rejestracji i dopełnianiu formalności dorównuje jednoosobowej działalności gospodarczej. Spółka jawna to formy działalności gospodarczej tworzona zazwyczaj przez niewielką liczbę wspólników, którzy wnoszą do spółki własny kapitał. Spółka partnerska stworzona jest do prowadzenia działalności polegającej na wspólnym wykonywaniu wolnych zawodów, np. dentysty, tłumacza czy pielęgniarki. Spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna to formy prowadzenia działalności gospodarczejpolegające na podzieleniu między sobą przez wspólników odpowiedzialności za zobowiązania firmy. Komplementariusze wnoszą większy wkład i w pełni odpowiadają za długi firmy, natomiast komandytariusze lub akcjonariusze ponoszą odpowiedzialność w mniejszej, ograniczonej części. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jedną z najpopularniejszych metod prowadzenia przedsiębiorstw w Polsce. Jej zaletą jest to, że wspólnicy tej spółki nie odpowiadają swoim majątkiem za długi spółki. Spółka akcyjna jest najbardziej złożoną formą prowadzenia biznesu, dla której trzeba zgromadzić duży kapitał.
Ile trwa założenie firmy?
W świadomości wielu ludzi proces założenie firmy kojarzone jest z miesiącami czekania na różne pozwolenia i z tuzinami druków i wniosków do wypełnienia. Nic bardziej mylnego, jeżeli wybierzesz najprostsze formy prowadzenia biznesu! Jeżeli zdecydujesz się na jednoosobową działalność gospodarczą wszelkie formalności mogą zostać załatwione nawet w ciągu kilku godzin!
Oczywiście czas założenia firmy ściśle związany jest z formą prawną, którą wybierzesz. Najszybszą w rejestracji jest, jak już była mowa, jednoosobowa działalność gospodarcza, którą możesz zarejestrować w swoim urzędzie gminy. Wniosek o rejestrację firmy możesz złożyć również on-line, korzystając z formularza dostępnego na stronie CEIDG, co jeszcze przyśpiesza cały proces. Możliwe jest to bez wizyty w Urzędzie Gminy, jeżeli posiadasz profil zaufany e-PUAP lub bezpieczny podpis elektroniczny. Jeżeli nie korzystasz z tych rozwiązań, również możesz wypełnić wniosek przez internet, jednak nie obędzie się bez wizyty w Urzędzie. W tym przypadku wypełniony wniosek jest przechowywany w systemie przez 7 dni od daty wypełnienia. Urzędnik odnajduje wniosek w CEIDG po kodzie wniosku, drukuje i przedkłada wnioskodawcy do podpisania.
Możesz również wypełnić wniosek papierowy oraz zanieść go do Urzędu Gminy. Wszystkie formalności zazwyczaj trwają od jednej do kilku godzin – zależnie od miasta i frekwencji w urzędach. Działalność gospodarczą można założyć najszybciej w tych urzędach miast lub gmin, które mają jednocześnie stanowiska ZUS-u i urzędu skarbowego, gdyż wtedy wszystkich formalności można dokonać w jednym budynku. Problematyczna może się okazać jedynie kwestia NIP-u. Jeżeli jeszcze go nie posiadasz, to na uzyskanie NIP-u trzeba zaczekać do 3 dni. Tak naprawdę jednak zacząć działać można już po uzyskaniu wpisu do CEIDG i rejestracji w ZUS-ie, ponieważ status aktywnego przedsiębiorcy otrzymuje się w chwili, gdy urzędnik potwierdził przyjęcie wniosku. Warto zaznaczyć, że to usługa zupełnie bezpłatna. Podobnie kwestia rejestracji firmy wygląda w przypadku spółki cywilnej. Również wszystkie formalności załatwia się w Urzędzie gminy. Wszyscy wspólnicy spółki cywilnej najpierw muszą zarejestrować się jako jednoosobowi przedsiębiorcy, a następnie zawierają ze sobą umowę spółki i zgłaszają ją w urzędzie gminy.
Od stycznia 2017 r. możesz zarejestrować firmę w CEIDG przez telefon, dzwoniąc pod numer 801 055 088. Infolinia dostępna jest od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8:00 do 16:00. Koszt połączenia będzie uzależniony od taryfy Twojego operatora. Przez telefon podajesz wszystkie dane niezbędne do wypełnienia wniosku rejestracyjnego. Konsultant wprowadzi dane do systemu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jeśli masz pytania dotyczące zasad rejestracji firmy, konsultant pomoże Ci wyjaśnić wszystkie wątpliwości. Po zakończeniu rozmowy z konsultantem, otrzymasz SMS z numerem Twojego wniosku.
Następnie idziesz do urzędu gminy i podajesz tam otrzymany numer wniosku. Urzędnik odszuka, wydrukuje Twój wniosek i przedłoży do podpisu. Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą dowód tożsamości. Możesz także zarejestrować się w serwisie CEIDG i po wypełnieniu wniosku przez telefon podpisać go elektronicznie, bez konieczności wizyty w urzędzie.
Jak widzisz, stawiając sobie pytanie: ile trwa założenie firmy, to w przypadku najprostszych form prowadzenia działalności gospodarczej ich rejestracja wcale nie jest aż tak czasochłonna i pracochłonna.
W przypadku innych spółek niż cywilna, do ich rejestracji konieczne jest uzyskanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. W związku z tym wniosek o rejestrację spółki rozpatrywany jest przez sąd i zwykle trwa to średnio kilka tygodni. Najdłużej trwa zarejestrowanie spółki akcyjnej, co wynika z jej bardziej skomplikowanego charakteru. W związku z tym niewielu początkujących przedsiębiorców decyduje się na tę formę prowadzenia działalności.
Kiedy warto założyć działalność gospodarczą?
Wielu początkujących przedsiębiorców popełnia błąd, rejestrując firmę z pierwszym dniem danego miesiąca. Czy wiesz dlaczego bardziej opłaca się zarejestrować firmę 2 września niż 1 września? Wiąże się to z pewnym (oczywiście w 100% legalnym) sposobem na wydłużenie preferencji w opłacaniu niższej składki ZUS.
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą każdego miesiąca same opłacają składki ZUS na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i fundusz pracy do ZUS. Przez pierwsze 2 lata przedsiębiorca może korzystać z ulgi i płacić mniejsze składki. Nie każdy jest świadom, że długość tego obniżenia zależy od dnia rozpoczęcia biznesu. Prawo do mniejszych składek ZUS posiada się przez pierwsze pełne 24 miesiące prowadzenia działalności. W związku z tym, jeżeli rozpoczniemy działalność innego dnia miesiąca, niż pierwszy, okres 24 miesięcy będzie liczony dopiero od kolejnego miesiąca.
Na przykład, jeżeli zarejestrujesz jednoosobową działalność gospodarczą w dniu 1 września to będziesz płacił mniejsze składki ZUS przez pierwsze 24 miesiące, czyli za okres od 1 września do 31 sierpnia dwa lata później. W kolejnym miesiącu (wrześniu) zapłacisz już pełny wymiar składek. Jeżeli zarejestrujesz firmę dzień później, czyli 2 września okres ten wydłuży się, bo ZUS bierze pod uwagę pełne miesiące. Oznacza to, że niższe składki zapłacisz za okres od 2 września do 31 września dwa lata później, czyli z niższych składek skorzystasz prawie o miesiąc dłużej.
Więcej o składkach ZUS płaconych przez nowe firmy dowiesz się z artykułu:
Ile wynoszą składki ZUS dla przedsiębiorcy oraz mały, preferencyjny ZUS dla nowych firm.
Ile kosztuje założenie firmy?
Koszty założenia firmy zależą od wielu czynników. Na przykład, opłaty związane z rejestracją firmy są uzależnione od tego, jaką formę prawną wybierzesz. Rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej lub spółki cywilnej jest bezpłatne. Rejestracja spółek osobowych i kapitałowych wymaga już pewnych nakładów, ponieważ w przypadku spółek niezbędne jest uzyskanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - koszt takiego wpisu wynosi 500 zł opłaty sądowej plus 100 zł za ogłoszenie pierwszego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Zakładając spółkę należy liczyć się również z innymi kosztami. Przy zakładaniu spółki od umowy oraz aktu założycielskiego należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Podstawę obliczania podatku stanowi wartość wkładów wniesionych do majątku spółki lub kapitału zakładowego. Stawka podatku od umowy spółki wynosi 0,5%.
Oprócz podatku należy zapłacić również wynagrodzenie dla notariusza. Przepisy prawa określają dokładnie maksymalne wynagrodzenie, które przysługuje notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych, jednak każdy notariusz ustala własne stawki, które mogą być niższe niż to dopuszczalne maksymalne wynagrodzenia. Warto więc zorientować się., który notariusz pobiera niższe wynagrodzenie.
Maksymalna wysokość opłaty notarialnej również zależna jest od wysokości kapitału zakładowego lub wkładów wniesionych do spółki. Ta kwestia została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej z dnia 29 czerwca 2004 r. i wynosi, w zależności od kapitału:
- do 3.000 zł - 100 zł,
- powyżej 3.000 zł do 10.000 zł - 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
- powyżej 10.000 zł do 30.000 zł - 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
- powyżej 30.000 zł do 60.000 zł - 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
- powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł - 1.010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
- powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł - 4.770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
- powyżej 2.000.000 zł - 6.770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7.500 zł.
Firmy, które dokonują transakcji z innymi przedsiębiorcami na kwoty większe niż 15 000 euro muszą obowiązkowo prowadzić firmowy rachunek bankowy. Oczywiście, jest to związane z kosztami, które zależą od tego, jaki bank wybierzesz. Dlatego warto jest, żebyś porównał oferty różnych banków, ponieważ opłaty i prowizje za prowadzenie takiego konta mogą się znacząco różnić w zależności od banku.
- Konto firmowe ranking - jak wybrać najlepsze konto dla firmy?
- Darmowe konto firmowe - ranking 2024
- Konto firmowe dla jednoosobowej działalności gospodarczej - ranking 2024
- Konto firmowe dla spółki z o.o. - ranking 2024
Pozostałe koszty założenia działalności gospodarczej mogą być związane z uzyskaniem jakichś konkretnych pozwoleń lub licencji. Kolejna grupa wydatków na założenie firmy zależy od rodzaju prowadzonej działalności. Można, np. otworzyć internetowy biznes, dla którego nie trzeba będzie ponosić kosztów wynajęcia biura czy zakupu sprzętów. W innych przypadkach należy wziąć pod uwagę zakup licencji, wynajem bądź kupno lokalu, koszty księgowości, koszty zakupu maszyn, urządzeń, komputerów oraz pozostałych niezbędnych materiałów biurowych. Są też takie rodzaje działalności, na które trzeba ponieść bardzo duże nakłady początkowe na zakup niezbędnych maszyn i materiałów, np. w działalności produkcyjnej.
Gdzie można założyć firmę?
Oczywiście to, gdzie zarejestrować działalność gospodarczą jest uzależnione od wybranej prze Ciebie formy prawnej prowadzonej działalności. Najpopularniejsze jest założenie jednoosobowej działalności gospodarczej, którą w miarę czasu i rozwoju firmy można przekształcić w inną formę prawną, np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Gdzie udać się aby założyć jednoosobową działalność gospodarczą? Tak naprawdę od jakiegoś czasu, by zarejestrować firmę, możesz zrobić to bez wychodzenia z domu. A umożliwia to CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) - system pozwala zarejestrować działalność gospodarczą przez Internet lub przez telefon. Wniosek możesz wypełnić również na papierze i zanieść go do swojego urzędu gminy lub urzędu miasta.
W większości urzędów miast lub gmin wszelkie formalności można załatwić w jednym okienku. W przypadkach innych form prowadzenia działalności gospodarczej nie ominie Cię wizyta w urzedzie lub u notariusza.
Jakie dokumenty potrzebne są do założenia firmy?
Pierwszym dokumentem niezbednym do do założenia firmy, który musisz złożyć w urzędzie gminy lub miasta, lub wypełniając go on-line, jest wniosek CEIDG-1.
Na podstawie wniosku dokonywany jest wpis do rejestru Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Po dokonaniu tego wpisu otrzymuje się zaświadczenie o zarejestrowaniu działalność gospodarczą.
Dzięki wprowadzonym ułatwieniom osoba zakładająca swoją firmą nie musi już udawać się do Głównego Urzędu Statystycznego w celu otrzymania numeru REGON, ponieważ integralną częścią wniosku o wpis przedsiębiorcy do CEIDG jest żądanie wpisu albo zmiany wpisu do krajowego rejestru REGON. CEIDG przesyła do Urzędu Statystycznego odpowiednie dane zawarte we wniosku o wpis do CEIDG. Osoby wpisane do rejestru REGON na podstawie danych z wniosku CEIDG-1 otrzymują informację o numerze identyfikacyjnym REGON za pomocą wyszukiwarki CEIDG.
Kolejnym dokumentem potrzebnym do założenia firmy, który składa się przy zakładaniu działalności gospodarczej jest deklaracja płatnika VAT (VAT-R). Od 2015 r. złożenie takiej deklaracji jest darmowe. Zakładając firmę musisz określi czy zamierzasz zostać płatnikiem VAT oraz możesz wystąpić o nadanie numeru NIP UE, który umożliwi ci wystawianie faktur dla klientów zagranicznych.
Następnym ważnym dokumentem do założenia firmy jest dokument związany z ZUSem. Do ZUSu należy złożyć wniosek ZUS ZUA - jeśli przedsiębiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu lub ZUS ZZA - jeśli przedsiębiorca podlega wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Dzieje się tak w przypadku, gdy osoba jednocześnie jest pracownikiem oraz prowadzi działalność gospodarczą. Składki ZUS opłacane są wówczas w miejscu pracy takiej osoby, więc nie musi ona opłacać składek na ubezpieczenie społeczne z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Zakładając firę będziesz musiał również wybrac się do banku i założyć osobne konto bankowe dla swojej firmy - numer tego konta należy zgłosić do urzędu skarbowego. Jeżeli zamierzasz prowadzić działalność w zakresie gastronomii lub w branży spożywczej musisz udać się jeszcze do SANEPIDu po odpowiednie zezwolenia.
Gotowe biznesplany
Planujesz założyć firmę?
Kup przykładowy biznesplan!
Cena już od: 29 zł
Zobacz listę biznesplanów ›lub
Zleć napisanie wniosku do Urzędu Pracy ›Oceń ten artykuł:
